Tips voor het maken van een nightscape

7 jaar geleden

Het maken van een nightscape, een landschapsfoto tijdens de nachtelijke uren, is minder moeilijk dan het lijkt. Natuurlijk is het ontbreken van licht één van de factoren waar je rekening mee moet houden als je een nightscape gaat maken. Gelukkig is er een groot verschil in donker voor wat betreft het visueel waarnemen en het registreren met een camera. Een camera is erg gevoelig. En in staat om meer licht op te vangen over een langere periode dan een menselijk oog dat kan. Daarom kan je met je camera een pikdonkere locatie omtoveren in een landschap waarbij het lijkt alsof je de foto overdag genomen hebt. De sterren verraden echter dat het wel degelijk om een nachtfoto gaat.

Vijf tips voor het maken van nightscapes - 1

Het allerbelangrijkste eerst

Ten eerste, en ook meteen het belangrijkste, is de keuze van het objectief. Een objectief is namelijk de factor die bepaalt hoeveel licht er op je sensor valt. Een lens met een diafragma van f/4.0 laat bijvoorbeeld 4x minder licht door dan een lens met een diafragma van f/2.0. Je zal dus 4x zolang moeten belichten met een f/4.0 lens dan met een f/2.0 lens om eenzelfde belichting te krijgen. Dit wordt het licht-verzamelend vermogen van een objectief genoemd. Als vuistregel die je altijd kunt hanteren is, hoe groter het maximale diafragma, hoe meer licht je kunt opvangen en hoe korter je hoeft te belichten. Voor dit blog bericht heb ik via Cameranu het Sigma 20mm f/1.4 DG HSM Art objectief mogen lenen en testen.

Tip #1: Gebruik een lens met een zo groot mogelijk diafragma

Het gevolg van een groot diafragma is dat de belichtingstijd minder lang hoeft te zijn. Je kan dus met een lichtgevoelige lens meer licht “vangen” in een kortere periode. Wat erg handig kan zijn wanneer je de vorming van stersporen in je foto wilt voorkomen. Vaak hangt er aan een lens met een groot diafragma ook een groot prijskaartje. Gelukkig zijn er een aantal fabrikanten die momenteel ook adverteren met uitstekende lichtsterke objectieven met een groot diafragma in een lagere prijsklasse, die niet onder doen voor lenzen van de grote merken. De Art-lijn van Sigma is daar een goed voorbeeld van.

Tip #2: Gebruik altijd een statief

Het fotograferen in het donker vereist natuurlijk dat je camera zo vast staat als een huis om bewegingsonscherpte te voorkomen. Zelfs een behoorlijke bries moet niet in staat zijn je apparatuur in beweging te krijgen. Een investering in een degelijk statief is misschien niet goedkoop, maar je zult er veel plezier aan beleven en zo’n degelijk statief gaat misschien wel je hele foto-carrière mee. Ikzelf fotografeer met een Induro CT314 carbonstatief, met daarop een Sirui K-30X balhoofd.

Vijf tips voor het maken van nightscapes - 2

Tip #3: Gebruik een zaklamp om je focuspunt te bepalen

Een ander probleem waar je mee te maken hebt bij het fotograferen in het donker is het vinden van een focuspunt. De meeste camera’s zijn niet in staat om in het donker een focuspunt te bepalen. Deze zullen dan ook proberen om tevergeefs een focuspunt te vinden. Een zaklamp biedt hierbij uitkomst. Gebruik de zaklamp om je onderwerp uit te lichten, waarna je camera geen enkele moeite zal hebben om hierop scherp te stellen. Wanneer de focus is bereikt moet je niet vergeten om de camera van de autofocus stand te halen. Als je dit niet doet zal de camera bij het nemen van de foto eerst weer proberen scherp te stellen waardoor je je zorgvuldig gekozen focuspunt verliest en weer van voren af aan kunt beginnen. Een ander voordeel die je van de zaklamp kunt hebben is dat je er gedurende je belichten bijvoorbeeld je voorgrond mee kunt uitlichten, niet teveel, maar een klein beetje is vaak al genoeg. Experimenteer hiermee, het kan je erg leuke resultaten opleveren.

Tip #4: Fotografeer altijd in het RAW-formaat

Wanneer je je focuspunt hebt bepaald is het tijd voor het nemen van je eerste foto. Deze zal nog niet direct het gewenste resultaat geven, aangezien je eerst moet bepalen hoelang je de sluiter open wilt zetten. Zet de camera op de manuele stand. Maak een aantal belichtingen van 10, 15 en 30 seconden. Kijk vervolgens naar het histogram van iedere opname. Kies de sluitertijd van de opname waarbij het histogram ongeveer 1/3e vanaf de linkerkant ligt. Bij deze instelling haal je het meeste uit het dynamische bereik van je camera en kan je in de nabewerking van de foto’s de hooglichten en schaduwen nog bijwerken zonder dat de beeldkwaliteit daar onder leidt. Hiervoor dien je wel in het RAW-formaat te schieten, waardoor je camera de foto onbewerkt wegschrijft op je geheugenkaart en je uiteindelijk de meeste ruimte krijgt voor aanpassingen achteraf.

Vijf tips voor het maken van nightscapes - 3

Tip #5: Kies een witbalans die past bij je onderwerp

Als je jouw bestanden wegschrijft als RAW-bestand kan je achteraf nog heel veel variëren in de te kiezen witbalans. Ikzelf houd er van om de blauwe, paarse en gele tinten eruit te laten springen zodat de foto toch enigszins warm aanvoelt. Daarvoor kies ik er altijd voor om de witbalans van de camera in te stellen op zonnig weer, dit is het zonnetje-symbool onder de witbalans-instellingen.

Dit geeft voor mij vaak een mooi resultaat waarbij ik met een minimale bewerking het beoogde resultaat kan behalen. Gelukkig kan je de witbalans bij gebruikmaking van tip 4 altijd nog naar smaak aanpassen doordat je foto is opgeslagen in het RAW-bestand. Een bijkomend voordeel van een bewerking op een RAW-bestand is dat deze altijd non-destructief is. Met andere woorden, je kunt ten alle tijden terugkeren naar je oorspronkelijke foto mocht je de nabewerking te ver hebben doorgevoerd.

Vijf tips voor het maken van nightscapes - 4

Tip #5: Kies een witbalans die past bij je onderwerp

Met deze tips op zak moet ook jij in staat zijn om een mooie “nightscape” te maken. Je zult zien dat een locatie waar je al zo vaak bent geweest er in het donker heel anders uitziet. Het feit dat het donker is draagt alleen maar bij aan het belevingsmoment van het maken van een nightscape.

Het gebruik van de lichtsterke Sigma 20mm f/1.4 Art was voor mij een feestje. De soepel draaiende focusring en de degelijke bouw, je voelt dat je een kwaliteitsproduct in handen hebt door het gebruik van metaal en glas, en een snelle en geluidsarme autofocus in combinatie met een uitstekende beeldkwaliteit zorgen voor een groot gebruikersgemak. Als landschapsfotograaf kan ik deze lens dan ook zeker aanbevelen, maar ook voor de portretfotograaf en bruidsfotograaf zou dit een welkome aanvulling in de fototas zijn voor het maken van portretten op plaatsen waar niet veel licht voorhanden is. Met andere woorden, een top-objectief. Heel veel succes en vergeet vooral niet om te genieten tijdens het maken van je “nightscapes”!

Auteur

Rutger Bus

Semi-professioneel, autodidactisch fotograaf Rutger Bus heeft inmiddels bijna vijftien jaar ervaring en heeft zich ontwikkeld als natuur- en landschapsfotograaf. Zijn werk wordt gebruikt voor reclame doeleinden, geplaatst in ZOOM.nl magazine en meest recent een interview in een Readers Showcase op de website van DPReview.

Bekijk alle berichten

Stay in touch

Keep me up-to-date on the latest news, interesting blogs and deals.