Vijf tips voor prachtige winterlandschappen

8 jaar geleden

Terwijl de winter binnenkort ons land weer in zijn greep gaat houden is het nu de tijd om alvast stil te staan bij die prachtige winterse taferelen die komen gaan, en hoe je ze vast moet leggen met je camera. De meeste mensen komen tijdens de winterperiode niet verder dan foto’s van hun eigen straat in de sneeuw, of die ene appelboom in de achtertuin. Om je foto’s net dat beetje extra te geven waardoor ze het “wow”-effect krijgen, en meer opvallen dan al die andere winterkiekjes, is het belangrijk dat je een paar basisregels hanteert. Hieronder volgen een aantal tips die je kunt hanteren om tot een betere winterfoto te komen. Ik ga daarbij niet verder in op de witbalans van de camera, aangezien ik altijd in het RAW-formaat fotografeer en daardoor de witbalans achteraf altijd nog kan aanpassen.

Tip 1: Alles draait om licht

In deze tijd van het jaar is de zon naar de andere kant van de evenaar verhuisd vanuit ons oogpunt gezien. Dit betekent dat de dagen aanzienlijk korter zijn en dat je minder tijd hebt om te fotograferen. Maar het betekent ook dat het goede licht in de ochtend- en avond uren langer duurt vanwege de langzaam stijgende en dalende zon. Het vroege ochtendlicht is nog steeds zeer aantrekkelijk en je hoeft niet heel vroeg op te staan om van dit mooie licht te kunnen profiteren.

Probeer te voorkomen dat je foto’s maakt rond het middaguur. Rond deze tijd geeft het licht vaak harde schaduwen en contrasten en minder mooie kleuren als het ochtend- of avond licht. Mocht je toch in de middag willen fotograferen dan kan je proberen om met behulp van een flitser of reflectorscherm de schaduwpartijen wat bij te lichten. Zoals gezegd, het beste licht vind je natuurlijk in de vroege ochtend en laat op de middag. Maar denk erom dat het in deze tijd van het jaar snel donker wordt. Een handige app voor het vinden van een geschikte locatie is The Photographer Ephemeris. Hiermee check je gelijk de tijd- en vanuit welke hoek de zon opkomt en ondergaat op jouw gekozen locatie.

Leegkerk, Groningen: Nikon D700 + Nikkor24-70mm op 24mm f/8, ISO200, 1/5sec.

Tip 2: Creëer diepte in je foto’s

De afwezigheid van bladeren aan bomen, en kleurrijke bloemen in het veld is een duidelijk teken van de winter. Helaas kunnen we deze kleurenpracht nu minder benutten om onze winterfoto’s sfeer en diepte te geven. Niet getreurd, juist nu kun je de structuren die zichtbaar worden in het landschap gebruiken en er jouw voordeel mee doen. Neem bijvoorbeeld die alleenstaande, kale eik of dat hekje in een volledig wit winterlandschap. Deze onderwerpen zien er nu prachtig uit tegen een dramatische of strakblauwe lucht. Helemaal als er ook nog een beetje rijp of sneeuw op ligt wordt het al snel een surrealistisch plaatje. Het gebrek aan interessante kleurrijke bloemen, of in blad staande bomen of andere voorwerpen die je normaal gebruikt om de aandacht te trekken van de mensen die naar uw foto’s kijken betekent dat je juist nu optimaal gebruik moet maken van andere elementen in het landschap. Deze elementen gaan daardoor een belangrijkere rol krijgen en geven diepte aan uw foto in het anders zo vlakke winterlandschap.

Ook kun je overwegen om filters te gebruiken tijdens je winterfoto’s. Gradatie filters om je luchten meer contrast te geven, of juist de voorgrond uit te lichten. Kleurfilters om die zonsondergang net wat extra kleur te geven..., je kunt het zo gek niet bedenken of er is wel een filter voor. Zo zijn er zelfs filters die van elke lichtbron een sterretje maken. Zo maak je in een handomdraai je eigen unieke kerstkaart. Goede filters die geen kleurzweem generen zijn filters van het LEE-systeem, deze zijn wel aan de dure kant maar leveren wel kwaliteit. Mocht je portemonnee niet zo groot zijn en wil je toch met filters aan de slag, dan zijn er ook tal van goedkopere varianten te verkrijgen uiteraard.

Tip 3: Gebruik eens lange sluitertijden

Dit is een geweldige tijd van het jaar om het statief uit het stof te halen en eens te experimenteren met lange sluitertijden. Hoewel ikzelf eigenlijk altijd vanaf een statief fotografeer kan ik mij voorstellen dat niet iedereen een statief in huis heeft. Je kan dan ook je camera op een kussen leggen, of op een bankje of muurtje in de buurt, zolang de camera tijdens de opname maar niet beweegt. Voor extreem lange sluitertijden zijn ook speciale filters te koop, zoals de Big Stopper van LEE. Het effect van lange sluitertijden kan heel verrassend zijn.

Bijvoorbeeld wolken die langs de hemel schieten zien er geweldig uit boven een bevroren meer en geven veel dynamiek en diepte aan je foto. Je kunt ook mooie effecten krijgen door het fotograferen van dalende sneeuw. Zorg er echter wel voor dat er geen sneeuw op je lens terecht komt. Gebruik daarom altijd de zonnekap en neem je foto met de wind in je rug om zo de meeste sneeuw uit je lens te houden. Het kost misschien eventjes tijd om de juiste instellingen op je camera te vinden en de accessoires die je gebruikt onder de knie te krijgen, maar de resultaten kunnen echt geweldig zijn.

Een kleine investering in goede laarzen en sokken, een water- en winddichte jas en een paar dikke handschoenen is zeker de moeite waard. Ook een goed idee is het meenemen van een thermoskan met koffie, gewoon om het daarna weer snel warm te krijgen.

Tip 4: Probeer eens zwart-wit

Winter is uiteraard perfect voor zwart-wit fotografie. De contrasten zijn groot en de landschappen lenen zich bij uitstek om ook eens in zwart-wit gefotografeerd te worden. Het is vaak een kwestie van smaak of je zwart-wit foto’s mooi vindt of niet. Vaak kom ik tijdens een nabewerking van foto’s tot de conclusie dat een zwart-wit omzetting meer kracht en uitstraling aan een foto geeft. Ik ga je dan ook niet vertellen wanneer je precies zwart-wit foto’s moet maken, dat hangt vooral af van je persoonlijke voorkeur. Kille blauwe tinten zijn namelijk ook erg geschikt om bijvoorbeeld de indruk van kou naar voren te brengen, maar andere tintcombinaties kunnen ook goed werken. Landschapsfotografie is meer dan alleen de techniek en de uitvoering. Denk ook eens na over hoe u zich voelt terwijl u in een landschap staat, en hoe u deze emotionele reactie met uw camera kunt vastleggen.

Tip 5: Kleed je warm aan

Het is een dingetje waar de meeste mensen niet aan denken, maar een zeer vaak voorkomende fout is dat mensen zich niet warm genoeg kleden als ze winterse taferelen gaan vastleggen. Het zou toch jammer zijn wanneer je op locatie staat, een goede compositie hebt gemaakt en je nog een half uurtje moet wachten op het beste licht. Daar sta je dan in je spijkerbroek, met sportschoentje en zonder handschoenen in de vrieskou. Ik kan je verzekeren dat de lol er dan snel af is. Een kleine investering in goede laarzen en sokken, een water- en winddichte jas en een paar dikke handschoenen is zeker de moeite waard. Het is ook een goed idee om een thermoskan met koffie of thee mee te nemen, gewoon om jezelf weer warm te krijgen als je het toch koud heeft gekregen. Verder is het verstandig om familie, vrienden of kennissen te laten weten waar je naartoe gaat en ten alle tijden een mobiele telefoon mee te nemen. Mocht er onverwachts toch iets gebeuren tijdens dan ben je in ieder geval terug te vinden.