Fotograferen in het blauwe uur

Dave Zuuring
7 jaar geleden

Het blauwe uurtje is een sfeervol tijdstip voor landschaps- en architectuurfotografen om te fotograferen! Vlak na zonsondergang wordt de lucht namelijk mooi, helder blauw. De blauwe lucht is super voor cityscapes in combinatie met aanwezige verlichting. Helaas is dit moment snel weer voorbij en daarom geef ik je in dit blog handige tips voor het maken van foto's in het blauwe uur!

Wanneer is het blue hour?

In feite is er tweemaal per dag een blue hour, ’s ochtends voor zonsopkomst en ’s avonds na zonsondergang. Het perfecte tijdstip wisselt daardoor. Je kunt het beste een Blue Hour app op je smartphone installeren. Door de GPS en ingebouwde klok van je smartphone is deze app in staat je te melden wanneer het blue hour is, waar je ook bent ter wereld. Een absolute aanrader!

Verken de locatie

Weet waar je naar toe gaat en zorg dat je er ruim op tijd bent. Het is ideaal om de locatie alvast een keer te verkennen, bij voorkeur tijdens het blauwe uurtje. Zo kun je van te voren al je compositie bepalen en kijken wat het beste werkt voor je. Eén keer was ik meer dan anderhalf uur van te voren aanwezig, zo kon ik ook de zonsondergang fotograferen en had ik ruimschoots de tijd om te bepalen vanaf waar ik zou fotograferen. Dat verkennen kan misschien niet altijd fysiek, maar online kun je tegenwoordig al veel informatie vinden. Dat deed ik zelf bij het maken van de foto die je bovenaan ziet, het Italiaanse Cinque Terre dorpje Manarola. Ik fotografeer het liefste niet richting het noorden of westen. Voor mij geeft richting het westen of het oosten fotograferen in het blauwe uur meestal de gewenste resultaten.

Ga voorbereid op pad

Omdat je werkt met wat langere sluitertijden, is het belangrijk dat je camera goed stilstaat. Neem daarom een goed en stevig statief mee en bedien je camera het liefst met een draadontspanner of een draadloze afstandsbediening. Sommige fabrikanten hebben zelfs een eigen smartphone app waarmee je je camera kunt bedienen. Alles om ongewenste trillingen van de camera te voorkomen!

Extra tip: neem een zaklampje mee of gebruik een hoofdlamp zodat je in het donker je camera kunt bedienen. Een zaklamp is meteen handig voor het in het donker verlaten van je fotolocatie. Daarnaast kun je een zaklamp voor creatieve doeleinden gebruiken, bijvoorbeeld voor het bijlichten van de voorgrond in je foto’s.

Zorg dat je op tijd bent

Door er op tijd te zijn kun je dus de juiste stek vinden en testopnames maken waardoor je achteraf niet voor verrassingen komt te staan. Ik wil vóór het blauwe uur al precies weten waar ik moet staan. Zijn er storende elementen? En met welke lens kan ik het mooi vastleggen? Een groothoek, ultra-groothoek of misschien wel een telelens? Vaak kom je er op de locatie achter dat er storende elementen zijn of dat de situatie toch anders is dan je online had gezien. Op tijd zijn geeft je de gelegenheid te experimenteren zoals bijvoorbeeld met het maken van een panoramafoto. Besef je wel dat je dan flink door moet werken, want het licht verandert snel in het blauwe uur. Eenmaal in het blauwe uur blijf ik vaak op mijn plek om zo niet dat mooie blauwe moment te missen. Ervaring leert dat geduld hebben en keuzes durven maken vereisten zijn om een goede blue hour foto af te leveren.

Fotograferen in het blauwe uur - 5

Kies je onderwerp bewust

Het blauwe uur leent zich uitstekend voor stadslandschappen of architectuur. Maar als je op vakantie aan zee bent blijf dan eens staan als de zon is onder gegaan. Je weet niet wat je ziet. Hoewel het aan zee lang licht blijft wordt er vaak een erg mooie oranje kleur aan de horizon zichtbaar wat prachtige beelden kan opleveren. In de binnenstad kun je leuke opnames maken, door de lange sluitertijd vormt voorbij rijdend verkeer een mooi effect. Ook je voorgrond kan een belangrijke rol spelen. Zelf fotografeer ik het liefste onderwerpen met water als voorgrond, zodat je een mooie reflectie krijgt en als het ware een dubbele blue hour kunt registreren. Maar ook een kermis, licht- of vuurwerkshow zijn geliefde onderwerpen in het blauwe uur.

Ken je camera

Kennis hebben van je camera is een vereiste en daarmee bedoel ik dan specifiek weten wat je camera doet in omstandigheden met lastig licht. Lastig inderdaad, want je hebt te maken met verschillende lichtbronnen en kleuren die vaak als tegenlicht in je foto een rol kunnen spelen. Ik weet zelf inmiddels, door heel vaak te fotograferen, waar de grens van mijn camera ligt wanneer het gaat om hooglichten en schaduwen.

Welke instellingen gebruik je?

Voor fotografie in het blauwe uur kun je prima in diafragmavoorkeuze of de M-stand werken. Dit is maar net wat je prettig vindt of waar je ervaren mee bent. Daarbij let ik in het begin, bij mijn eerste opnames, op mijn sluitertijd. Deze probeer ik tegen de 15 seconden te houden. Na de eerste foto weet ik of dit te kort of te lang is. De sluitertijd is mede afhankelijk van de felheid van het licht van het onderwerp. Mijn sluitertijden variëren van een enkele seconde tot enkele minuten. Soms gebruik ik softe of harde grijsverloopfilters, zodat ik het blauw van de lucht en het water in balans kan brengen. Gezien de onderwerpen die ik fotografeer kies ik meestal voor diafragmawaarden zoals f/8, f/11 of f/16. Dit zijn waarden waarmee ik weet dat ik, op mijn camera, het optimale beeld uit mijn objectieven haal. Deze diafragmawaarden hebben meteen het mooiste effect op bijvoorbeeld lampen op straat, die dan fraaie sterren worden

Fotograferen in het blauwe uur - 7

Stel handmatig scherp

Een belangrijke onderdeel is je focus- of scherptebepaling. Ik doe dit met behulp van live view in combinatie met de handmatige scherpstelling. Op het display kan ik goed zien waar de scherpte ligt en wanneer ik speel met de belichting, zie ik meteen wat het effect daarvan is. Ook zie ik op mijn display het histogram en een grid zodat ik de belichting en de compositie goed kan beoordelen. Door gebruik te maken van de inzoomfunctie en manual focus kan ik uitstekend scherpstellen.

Controleer de belichting

Afhankelijk van het onderwerp beoordeel ik met behulp van het histogram of de belichting juist is. Inmiddels ben ik er achter dat mijn belichting best meer naar rechts mag liggen. Want hoe verder naar links, des te donkerder en meer onderbelicht het beeld is. Dan is het achteraf lastiger om details in de schaduwen naar voren te halen tijdens het nabewerken. Ik gebruik de meervlaks- of deelmeting als lichtmeting. Om mezelf een handje te helpen heb ik op mijn camera ook de functie “overbelichtings waarschuwing” geactiveerd. Als je de foto ziet op je cameradisplay zie je de overbelichte delen knipperen en kun je goed beoordelen of je de juiste belichting hebt gekozen.

Fotograferen in het blauwe uur - 10

Fotografeer in RAW

Om het maximale uit je beeld te halen raad ik je aan te fotograferen in RAW in plaats van JPG. Zo behoud je de mogelijkheid om achteraf met de witbalans te spelen, het meeste uit schaduwen en hooglichten te halen en de kleuren te tonen zoals je die wilt laten zien. Daarnaast kun je achteraf nog de juiste verscherping toepassen. Dit alles doe ik met Adobe Lightroom. De meeste van mijn foto's krijgen nog het in-camera kleurprofiel voor landschap mee, omdat ik een enorme fan ben van kleurrijke blauwe uurtjes. Het contrast tussen het koele blauw en de warme verlichting van het onderwerp of de afterglow van een zonsondergang komen dan het best tot hun recht.

Alle tips kort op een rij

  • Installeer een Blue Hour app op je smartphone
  • Gebruik een statief en een afstandsbediening
  • Maak gebruik van grijsverloopfilters
  • Verken vooraf de situatie en omgeving
  • Neem een zak- of hoofdlamp mee
  • Ken je camera van binnen en buiten
  • Fotografeer in diafragmavoorkeurs- of de M-stand
  • Schakel de overbelichtingswaarschuwing in
  • Benut de live view-functie van je camera
  • Stel handmatig scherp op je onderwerp
  • Fotografeer in RAW

Dit heb je nodig

Auteur

Dave Zuuring

Dave Zuuring, ook bekend als nldazuu, is naast zijn fulltime baan en de tijd die hij met zijn gezin doorbrengt, een gepassioneerde fotograaf die fotografeert vanuit de gedachte "Make your memory today". Hij legt graag landschappen in de breedste zin van het woord, cityscapes, interieurs en reportages vast. Vooral cityscapes in het blauwe uur zijn een rode lijn door zijn fotografie belevingen.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.