Fotograferen met een grijsfilter en grijsverloopfilter

Een grijsfilter of ND-filter heeft invloed op hoeveel licht er doordringt tot de sensor van je camera. Grijsfilters doen verder niets met de kleuren van de foto. Daardoor is het makkelijker om met een langere sluitertijd of een open diafragma te werken. Welke grijsfilters bestaan er en hoe fotografeer je ermee?

Bekijk alle grijsfilters

Fotograferen met grijsfilters - 1

Opschroefbare grijsfilters

Grijsfilters en grijsverloopfilters zijn verkrijgbaar als ronde schroeffilters en als insteekfilters, ook wel 'schuif filters' genoemd. De schroef-varianten zijn handig voor wanneer je slechts af en toe een foto wilt maken met een langere sluitertijd. Denk bijvoorbeeld aan het fotograferen van een waterval op vakantie of een stadsbeeld met bewegende mensen. Je schroeft 'm er op en na het maken van de foto haal je 'm weer van de lens af.

Variabel grijsfilter
Een variabel grijsfilter is een bijzonder opschroefbaar filter. Door aan een variabel grijsfilter te draaien, verandert de sterkte van het schroeffilter! Dit is ideaal voor videografen die op locatie werken en dus rekening moeten houden met snel wisselende lichtomstandigheden. Een variabel schroef-filter werkt heel eenvoudig en het bespaart tijd omdat je tussendoor geen ander filter op de lens hoeft te plaatsen.

Bekijk alle schroef grijsfilters

Fotograferen met grijsfilters - 2

Insteekfilters

Ga je regelmatig op pad om landschappen, de zee of skylines te fotograferen? Dan kun je het beste een filtersysteem aanschaffen met een filterhouder en bijpassende vierkante of rechthoekige insteekfilters. Je hebt dan meer keuze én kunt ze met elkaar combineren en naar wens positioneren in de filterhouder: horizontaal, verticaal en zelfs schuin.

Volledig grijsfilter
Net als bij de schroeffilters zijn er ook volledig grijze insteekfilters. Deze filters houden licht tegen waardoor je met langere sluitertijden kan fotograferen. Het grijsfilter bedekt het volledige beeld en er worden dus geen delen van je foto uitgezonderd.

Zacht grijsverloopfilter
Grijsfilters met een zacht verloop houden voor een deel het doordringende licht tegen en zijn goed inzetbaar voor foto’s waar geen rechte horizonlijn aanwezig is. Denk bijvoorbeeld aan een landschap met een bomenrij of lichte heuvels. De overgang van licht naar donker is geleidelijk en veel natuurlijker dan bij een hard grijsverloopfilter. Grijsfilters met een zacht verloop worden veelal gebruikt op een groothoek objectief.

Fotograferen met grijsfilters - 3
Fotograferen met grijsfilters - 4

Hard grijsverloopfilter
Grijsfilters met een hard verloop houden deels het binnenkomende licht tegen en zijn zeer geschikt voor het fotograferen van landschappen met een strakke horizonlijn en dus zonder verticale objecten zoals gebouwen. Als je naar het filter kijkt, is de grens tussen licht en donker duidelijk te zien. Filters met een hard verloop worden meestal gebruikt op objectieven met een wat langere brandpuntsafstand of bij het fotograferen van landschappen met een harde overgang van land naar lucht, bijvoorbeeld aan zee.

Fotograferen met grijsfilters - 5
Fotograferen met grijsfilters - 6

Reversed grijsfilter
Voor het fotograferen van de zonsopgang of zonsondergang, zijn er speciale reversed grijsfilters. Het verloop is letterlijk omgekeerd ten opzichte van een ‘normaal’ ND-verloopfilter. Bij een reverse filter zit het meest dichte gedeelte in het midden in plaats van aan de bovenkant. Vanuit het midden naar de bovenzijde toe wordt het filter steeds lichter. Dit zorgt voor een optimale lichtreductie als de zon vlakbij de horizon is óf al onder is.

Stap voor stap fotograferen met een grijsfilter

  • Bepaal je compositie en plaats je camera op een statief
  • Bevestig daarna de adapterring en de filterhouder op je lens
  • Voer de lichtmeting uit en stel de instellingen in op je camera
  • Beslis welk grijsfilter je moet of wilt gebruiken voor je foto
  • Bereken de nieuwe sluitertijd en pas deze vervolgens aan
  • Stel handmatig scherp en maak een testfoto ter controle
  • Plaats het grijsfilter voorzichtig in de filterhouder
  • Maak de foto

Stap voor stap fotograferen met een grijsverloopfilter

  • Bepaal je compositie en plaats je camera op een statief
  • Bevestig daarna de adapterring en de filterhouder op je lens
  • Voer de lichtmeting uit op de voorgrond
  • Voer de lichtmeting uit op de lucht
  • Bereken het verschil in stops en zoek het passende filter erbij
  • Stel de belichting in op een correct belichte voorgrond
  • Stel handmatig scherp en maak een testfoto ter controle
  • Plaats het filter op de juiste hoogte in de filterhouder
  • Maak nu de uiteindelijke foto
Fotograferen met grijsfilters - 7

Zo werkt de naamgeving van grijsfilters

Aanduiding Optische dichtheid Lichtreductie
ND2 0.3 1 stop
ND4 0.6 2 stops
ND8 0.9 3 stops
ND16 1.2 4 stops
ND32 1.5 5 stops
ND64 1.8 6 stops
ND128 2.1 7 stops
ND256 2.4 8 stops
ND500 2.7 9 stops
ND1000 3.0 10 stops

De meest populaire filtersets

Water en lange sluitertijden
Water en lange sluitertijden
Wat heb je allemaal nodig en hoe fotografeer je het beste landschappen met water in combinatie met lange sluitertijden? Je leest het hier!
Lees meer
Wat zijn stops?
Wat zijn stops?
Een stop is een verdubbeling of halvering van het licht. De sluitertijd, het diafragma en de ISO-waarde zijn in stappen instelbaar, oftewel stops.
Lees meer