Met een middenformaat camera op reis?

Mike Muizebelt

8 jaar geleden

Net voordat de digitale fotografie begon aan zijn opmars, fotografeerde ik met een analoge 6 x 4.5 centimeter middenformaat camera. Door de uitzonderlijke kwaliteit van de negatieven die deze 120mm rolfilm camera gaf nam ik het grote formaat van de behuizing, de massa van de objectieven en de gevoeligheid voor beweging door de zware sluiter graag voor lief. Het was echter een verademing om te kunnen fotograferen met de compacte digitale kleinbeeldcamera’s en hun lichtere objectieven. Geen gesjouw meer als ik een dagje de natuur in wil gaan!

Het detail en de kleurechtheid die door deze middenformaat camera’s worden geproduceerd zijn echt fantastisch! Het vermogen om naar hartenlust te kunnen croppen of te vergroten zonder dat dit afbreuk doet aan je eindresultaat is niet langer een droom sinds de (r)entree van deze camera’s.

Onovertroffen beeldkwaliteit

In mijn gedachten bleef echter de onovertroffen beeldkwaliteit van het middenformaat knagen. Wij als fotografen hebben altijd een obsessie voor het verkrijgen van de best mogelijke bestanden. De grote sensoren, en voorheen negatieven, hebben een onovertroffen resolutie en kwaliteit. De middenformaat camera's van Mamiya, Phase One, Hasselblad en recentelijk ook Pentax hebben een “megapixelcount” die al snel twee maal hoger ligt dan het gros van de huidige full frame spiegelreflexcamera’s kunnen leveren en een scherptediepte die alleen met dit groot-formaat sensoren haalbaar is.

Detail en kleurechtheid

Het detail en de kleurechtheid die door deze middenformaat camera’s worden geproduceerd zijn echt fantastisch! Het vermogen om naar hartenlust te kunnen croppen of te vergroten zonder dat dit afbreuk doet aan je eindresultaat is niet langer een droom sinds de (r)entree van deze camera’s. Begin dit jaar kreeg ik de gelegenheid om een digitale middenformaat camera, de Pentax 645Z, mee te nemen op een trip langs de zuidkust van Afrika. Een uitgelezen kans voor een hernieuwde kennismaking met dit formaat.

Brandpuntsafstanden

De Pentax 645 Z heeft een ongeveer 70% grotere sensor als het bekende 35mm full frame formaat en de detaillering en het dynamisch bereik van de sensor zijn onovertroffen. Op papier een beest van een camera, maar daar heb je als reizende natuurfotograaf weinig aan als hij je belemmert in je mogelijkheden. Voor deze reis had ik de volgende set Pentax objectieven bij me, met in de haakjes erachter het equivalent op een full frame camera.

• FA 45mm (± 30mm)
• FA 120mm macro (± 80mm)
• FA 80-160mm (± 53-106mm)
• FA 150-300mm (± 100–200mm)

Als landschapsfotograaf wil ik vaak de mogelijkheid hebben om een zo wijds mogelijk beeld weer te kunnen geven en een 30mm is naar hedendaagse maatstaf zeker geen supergroothoek. Er is overigens wel een 25mm (± 16mm op full frame) beschikbaar. De 300mm als uiterste waarde was ook een punt dat me vooraf zorgen baarde omdat ik nu eenmaal ook de mogelijkheid wil hebben om schuwe of kleine dieren levensgroot weer te kunnen geven.

Transport

De gehele set paste ruim in mijn Gura Gear rugzak met nog ruimte voor mijn kleinbeeld camera met 60-250mm lens, een 12-24mm zoom en een set Lee ND-gradatie filters. De 45mm, 120mm en 80-160mm pasten namelijk allemaal rechtopstaand in de tas. Iets wat veel ruimte bespaart!

Mijn initiële gedachte dat de Pentax 645Z set zo groot zou zijn dat ik lenzen thuis zou moeten laten was dus ongegrond. De compactheid van de twee zooms speelt daar natuurlijk een grote rol in en als je ervoor zou kiezen om met de lichtsterkere prime-lenzen te reizen neemt dit uiteraard extra ruimte in beslag. De optische kwaliteit van beide zooms lieten gelukkig niets te wensen over en met name de 150-300mm was een lens die ik met zeer veel plezier heb gebruikt vanwege zijn flexibele bereik en hanteerbaarheid.

Gebruik van de Pentax 645Z

Ik merkte direct dat ergonomie van de camera zeer goed doordacht is. Alle knoppen zitten op die plaats waar ze snel te bedienen zijn, zonder dat je je ogen van zoeker af moeten halen. De autofocus is snel, betrouwbaar en de 27 autofocuspunten zijn eenvoudig te verplaatsen door middel van de 4-weg tuimelschakelaar op de achterkant van de body. Een prettige 3 beelden per seconde zorgen ervoor dat normaal bewegende dieren goed gevolgd konden worden en een korte serie zo gemaakt was.

Ik fotografeer vaak in de ochtend- of avondschemering en zoek vaak afwijkende lichtsituaties op. Hierdoor zit ik wel eens naast de juiste belichting, maar de RAW beelden van de middenformaat camera’s hebben zo’n groot dynamisch bereik, dat de correcties in de nabewerking eenvoudig en zonder kwaliteitsverlies zo gemaakt waren.

Na twee weken fotografie was ik zeer tevreden met het resultaat. De beelden waren zonder uitzondering van uitstekende kwaliteit. De scherpte en detaillering in de bestanden was iets wat ik nog niet eerder had gezien in mijn beelden en ook de beelden op (zeer) hoge ISO-waarden waren uitstekend. De 52 megapixel grote bestanden hadden daarnaast ook nog ruim voldoende mogelijkheden om thuis uitsnedes te maken en de compositie te versterken.

Conclusie

De huidige generatie middenformaat camera’s zit qua gebruiksgemak en snelheid erg dicht bij de kleinbeeld camera’s, maar de bestanden die de camera’s produceren zijn werkelijk een klasse apart. De toename in afmeting en gewicht is zeker te overzien als je verzekerd wilt zijn van de best mogelijke beelden. Volgende reis neem ik hem graag weer mee als overzichts- en macro set, maar wel naast de kleinbeeld camera met lange telelens voor de actiebeelden en situaties waar extra bereik een noodzaak is.