HDR-fotografie..., wat is dat eigenlijk?

7 jaar geleden

HDR is een techniek waarmee je, ondanks de beperkingen van je camera, op de foto kan laten zien hoe de situatie daadwerkelijk was. Als je kiest voor HDR, dan maak je niet één foto, maar een serie foto’s waarbinnen elke foto een andere belichting krijgt. Achteraf worden de foto’s uit de serie samengevoegd tot één foto waardoor zowel de over- als onderbelichte delen makkelijk aangepast kunnen worden. Ondanks alle moderne cameratechnieken blijft het menselijk oog superieur aan een camera. Het dynamisch bereik van digitale camera’s wordt wel steeds beter waardoor je in veel situaties met één opname genoeg beeldinformatie hebt, maar als er veel hooglichten en schaduwen zijn is HDR-fotografie een hele mooie techniek.

Wat is HDR-fotografie eigenlijk - 1

Een HDR-opname maken

De meeste camera’s hebben een bracket-functie in de AV- of diafragmavoorkeur-stand waarmee drie, vijf, zeven of meer opnames gemaakt kunnen worden. Dit is afhankelijk van je cameramerk en model. Het belichtingstrapje zou ik met 1 of 2 stops instellen. Als je de compositie van je foto bepaald hebt stel dan éénmaal scherp, schakel daarna de autofocus uit en maak de bracketing-serie. Je voorkomt hiermee bewegingsonscherpte doordat de camera tussen de brackets niet weer opnieuw gaat scherpstellen.

Werk met een vast diafragma

Kies een vast diafragma voor de serie foto’s. Hierdoor is de scherptediepte van iedere foto hetzelfde. Ook is het aan te raden om bij HDR-fotografie te werken in de zogenoemde RAW-mode. Dat wil zeggen dat je de opnames niet comprimeert in de camera tot een JPEG-bestand. Hierdoor krijg je foto’s met meer informatie en kan de witbalans achteraf op de computer aangepast worden. Als je voor het eerst start met HDR-fotografie zou ik aanraden om te beginnen met een belichtingstrap van drie beelden, één normaal belichte foto ofwel basisfoto, één onderbelichte foto voor de hooglichten en één overbelichte foto voor de schaduwen.

Door de opnames samen te voegen in een beeldbewerkingsprogramma krijg je één groot bestand waar alle detailinformatie in zit, dus één foto met een hoog dynamisch bereik. Zelf werk ik met 5 opnames. Niet dat ik ze allemaal gebruik, maar dan heb ik nog meer beeldinformatie om creatief en technisch te werken bij het handmatig samenvoegen in Photoshop.

Hoe maak je HDR-foto's als het donker is?

Bij het fotograferen in een donkere omgeving, bijvoorbeeld tijdens avondfotografie, worden de sluitertijden langer. Als de basisfoto langer dan 8 seconden wordt belicht werkt automatische bracketing in de AV-modus niet meer. Bij een sluitertijd van 8 seconden worden de sluitertijden bij automatische bracketing 8 seconden, 2 seconden en 30 seconden. De camera gaat niet verder dan 30 seconden. De oplossing is dan om over te schakelen naar de bulb-modus. In de bulb-modus kan je met behulp van een afstandsbediening langere sluitertijden maken.

Stel dat de basisfoto 30 seconden moet worden belicht. Dan schakelen we over naar de bulb-modus. De bracketing wordt dan 8 seconden, 30 seconden en 120 seconden als we met 2 stops verschil werken. Een rekensommetje is 30 delen door 4 = 7,5 wat 8 seconden wordt. En 30 x 4 wordt 120 seconden. Afstandsbedieningen zijn verkrijgbaar in diverse uitvoeringen. Het kan met een kabel, infrarood of bijvoorbeeld met de remote van Triggertrap. Persoonlijk vind ik het makkelijk om een afstandsbediening te gebruiken waarbij je de tijd zelf in kan stellen zoals bijvoorbeeld de JJC Wired Timer Remote Controller.

Het bewerken van HDR-opnames

Er zijn heel veel programma’s op de markt voor het samenvoegen van HDR-opnames. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan Adobe Lightroom en Adobe Photoshop, waarbij ik start in Lightroom om de lensafwijkingen en transformaties te corrigeren en de geselecteerde opnames te synchroniseren. Nadat alle lenscorrecties zijn uitgevoerd kunnen de opnames samen worden gevoegd tot een 32-bit opname in Photoshop. Zodra Photoshop klaar is met het samenvoegen van de opnames verschijnt er een nieuw venster in Photoshop wanneer het programma de 32-bit file heeft gemaakt. Eventueel kan “Schimmen verwijderen” aangevinkt worden als er bewegende delen zijn in de foto. Photoshop selecteert de juiste opname om bewegende delen te laten verdwijnen en dit werkt in het algemeen best goed.

Sla de foto op en de opname wordt automatisch weer in Lightroom teruggehaald. Nu de 32-bits foto weer terug is in Lightroom kun je de foto tonemappen, dit gebeurt met schuifregelaars. Doordat we nu een 32-bits foto hebben zijn er veel meer mogelijkheden om de foto te bewerken. Het is belangrijk om alle data binnen het histogram te houden. Wees voorzichtig met de schuifregelaars om de foto realistisch te houden. Als ik in Lightroom mijn bewerkingen heb gedaan exporteer ik de foto naar Photoshop die er een 16-bits Tiff-bestand van maakt om verdere bewerkingen te kunnen toepassen. In Photoshop doe ik de bewerkingen die niet in Lightroom kunnen plaatsvinden, zoals het werken met laagmaskers om er een creatieve draai aan te geven.

Wat is HDR-fotografie eigenlijk - 2

Wanneer is de toepassing van HDR-fotografie minder geschikt?

Als je een stadsgezicht of landschap fotografeert en het waait, dan kan het niet anders of de blaadjes aan de bomen bewegen. Ga je die foto's later samenvoegen, dan krijg je bewegingsonscherpte in de bladeren. Dit levert een onnatuurlijke en minder fraaie foto op. Hetzelfde geldt voor mensen in een foto, vlaggen die bewegen, boten in het water..., eigenlijk alles wat beweegt. Dit wordt ook wel het ghostingeffect genoemd.

Je kúnt met dit soort foto’s werken, maar dan is het handmatig samenvoegen van foto's in Photoshop wel noodzakelijk. Hierbij werk je met verschillende laagmaskers of luminosity masks waarmee je de foto's door middel van het penseel bijwerkt. Zelf gebruik ik een Wacom Intuos Pro Creative Pen & Touch tekentablet waardoor ik nauwkeurig en snel kan werken. De bijbehorende pen heeft 2.048 drukniveaus en in combinatie met de slimme kantelherkenning heb je de volledige controle over elke lijn.

10 tips voor HDR fotografie

  • Gebruik een statief, ook overdag. Koop een degelijk statief welke voldoende ondersteuning biedt voor jouw camera.
  • Stel scherp en zet daarna de autofocus uit. Je voorkomt hiermee bewegingsonscherpte doordat de camera tussen de opnames in niet weer opnieuw gaat scherpstellen.
  • Zet de beeldstabilisatie uit, hiermee voorkom je bewegingsonscherpte als je camera op een statief is bevestigd.
  • Schakel de ruisreductie bij lange sluitertijden uit in het menu van de camera.
  • Gebruik een afstandsbediening om ongewenste trillingen te voorkomen.
  • Hou de ISO zo laag mogelijk. Je werkt met een statief dus is het niet nodig om voor een hoge ISO te gaan.
  • Fotografeer in RAW. De witbalans is dan achteraf goed te corrigeren tijdens het bewerken.
  • Bij avondfotografie is het beter om handmatig scherp te stellen met behulp van de live-view-functie van je camera.
  • Bestudeer het histogram en controleer of de belichting van de basisfoto mooi verdeeld is.
  • Neem de tijd voor een mooie compositie en bekijk waar de probleemgebieden zich vinden. Deze bevinden zich voornamelijk in de schaduwen en de hooglichten. Hou daarbij rekening met het feit of alle beeldinformatie aanwezig is om later een mooie en technische HDR-foto te kunnen maken.

Handige assecoires:

Auteur

Dennis Polman

Autodidact Dennis Polman werkt onder het alias Dennisart Fotografie en voert de basis van het kunstschilderen door in zijn fotografie. Hij is eerst begonnen met beeldbewerking en is nu allround fotograaf. Zijn specialisaties zijn nu HDR-fotografie, stadsgezichten, avondfotografie, landschappen en interieur- en exterieur fotografie. Ook beeldbewerking speelt nog steeds een belangrijke rol in zijn werk.

Bekijk alle berichten

Stay in touch

Keep me up-to-date on the latest news, interesting blogs and deals.