Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800

8 jaar geleden

Als landschapsfotograaf werk ik graag met de omgeving, de lucht, het licht en de biotoop. Zelfs als ik aan de slag ga met details of macro zoek ik de uitdaging om de omgeving bij het detail te kunnen betrekken, liefst op een manier waarop een vervreemdende verhouding ontstaat tussen het onderwerp en de wereld er omheen. Daar horen andere objectieven bij dan de veel gebruikte 60mm tot 180mm macrolenzen. Door de kleine beeldhoek kun je met deze objectieven het onderwerp immers lostrekken van de omgeving, werken met mooie onscherpe achtergronden en daarmee het detail isoleren.

Macro-landschap

Bij detail- of macrofotografie ligt mijn interesse juist in de groothoekobjectieven maar het probleem daarmee is vaak de té grote minimale scherpstelafstand, je komt simpelweg niet dicht genoeg bij je onderwerp. Tot nu toe zocht ik mijn toevlucht in standaard groothoeklenzen in combinatie met tussenringen of voorzetlenzen maar dan zie je dat je al snel té dichtbij zit. Met sommige fisheyelenzen kun je wel een stuk dichterbij scherpstellen, maar dan zit je weer aan het bolle effect vast. Tot nu toe bleef het dan ook prutsen en behelpen.

De eerste groothoek macrolens

Sinds kort is er voor de detail-in-landschap-liefhebbers zoals ik een objectief beschikbaar. Venus Optics heeft nu het Laowa 15mm f/4.0 wide angle 1:1 Macro objectief waarmee je op slechts 15mm afstand, met zowel crop- als fulllframe camera’s tot echte 1:1 macrofotografie kunt gaan. Als groot liefhebber van dit bereik was ik dan ook laaiend enthousiast toen ik de mogelijkheid kreeg om deze lens uit te proberen en te reviewen.

Om dat ik al met diverse andere objectieven werk in het macro-landschapsgebied is voor mij het meest interessante bereik van de Laowa het bereik waarin hij verdergaat dan wat ik gewend ben. En dat is logischerwijs ook meteen het moeilijkste bereik van deze lens. De 1:1 macro bereikt deze lens bij een afstand van slechts 4,7mm (!) vanaf het frontelement. In dit bereik is werken met de zonnekap niet meer mogelijk omdat je het onderwerp vaak aanraakt met de zonnekap, en meestal zorgt een zonnekap voor ongewenste schaduw.

Verder is de lens volledig handmatig. Dus niet alleen een handmatige scherpstelling, maar ook een handmatig in te stellen diafragma. Wanneer je het, overigens traploze, diafragma verkleint voor een grotere scherptediepte (een goed idee met een werkafstand van slechts een centimeter) zie je het meteen donker worden in je zoeker. De truc is “wide open”, op f/4.0, scherp te stellen en daarna pas het diafragma dicht te draaien, de belichting in te stellen en de foto te maken. In de EXIF-gegevens van je bestand zie je f/00 terug als diafragmawaarde omdat de camera de handmatig gekozen diafragmawaarde niet herkent. Hoewel de mogelijkheden fantastisch zijn, kost het de nodige tijd om met dit objectief te leren werken, je moet echt oefenen. Het is geen gemakkelijke volautomatische lens.

Gebruik bij landschappen

Persoonlijk zou ik dit objectief specifiek voor de groothoek-macro-mogelijkheid kopen. Maar naast het feit dat het een echte macrolens is, is het ook een 15mm groothoeklens en dus bruikbaar voor bijvoorbeeld landschappen. Speciaal daarvoor heb ik hem meegenomen naar de wildernis van de Oostvaardersplassen tijdens een van mijn fotosafari's. Hoewel de shift- functie alleen voor cropcamera’s bedoeld is, werkt de lens prima op fullframe camera. Ik heb het objectief daarom met beide camera’s in het veld gebruikt. Het voordeel van dit objectief is de 77mm filtermaat waardoor filters als polarisatie-, grijs- en grijsverloopfilters gewoon bruikbaar zijn.

Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800 - 1

De shift-functie van het 15mm objectief is niet bedoeld voor fullframe camera’s en dat zie je ook, bij gebruik krijg je meteen zwarte hoeken. Maar het werkt wel, alleen moet je daarna even softwarematig de foto bijsnijden.

Shift functie

Naast de macrofunctie heeft de maker ook nog eens een shiftfunctie in deze lens ingebouwd. Hiermee is het mogelijk om verticale lijnen, die schuin gaan staan wanneer je met een groothoeklens omhoog richt en de horizon buiten het midden legt, weer recht te zetten. Je corrigeert het perspectief. Bij macro gebruik is dit niet echt nodig maar zeker met objecten die duidelijk recht zijn is het vaak niet fraai als die schuin naar achteren of voren lijken te vallen, denk aan gebouwen.

Op cropcamera’s werkt deze functie veel beter. Houd er wel rekening mee dat de shiftfunctie, anders dan bij echte tilt-shift objectieven, niet traploos is en met slechts één trap omhoog en één trap omlaag aangepast kan worden. Ook gaat de shift minder verder dan bij echte tilt-shift objectieven waardoor je wel kunt corrigeren maar wanneer de horizon nog verder uit het midden komt zie je alsnog de lijnen weer schuin trekken. Door de lens ten opzichte van de camera naar boven te ‘shiften’ corrigeer je het perspectief en staat de windmolen in de voorbeeldfoto weer recht.

Belangrijk punt voor wat betreft het gebruik van de shift-functie is dat de automatische belichting volledig van de kaart raakt. Diafragmavoorkeuze is bijvoorbeeld prima bruikbaar wanneer je de shift-functie niet gebruikt maar wanneer je deze wél gebruikt zit de lens niet meer recht voor de belichtingsmeter waardoor je respectievelijk twee stops over of juist onder moet belichten voor een correcte belichting. Werk daarom bij voorkeur in de manuele stand.

Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800 - 2

De macro twin-flitser

Naast het nieuwe 15mm macro-objectief en het eerder uitgebrachte, nog niet door mij uitgeprobeerde 60mm f/2.8 Ultra 2:1 Macro objectief, heeft Venus Optics ook een nieuwe twin-flitser uitgebracht. Hoewel ik zelf niet zo’n flitsergebruiker ben, is een twin-flitser toch wel erg handig als je in je eigen schaduw werkt. De flitser is uitgevoerd met twee lange flexibele armen voor de flitskoppen en in het midden een arm met een LED lamp. Dit instelbare LED-licht wordt meestal gebruikt voor het helpen bijlichten tijdens het scherpstellen maar kan ook als hulplicht worden ingezet. Zowel de LED als beide flitsers zijn aan en uit te zetten en hebben een onafhankelijk instelbaar vermogen, maar hebben geen E-TTL lichtmeting. Het is dus echt zelf instellen hoe hard of zacht je links en of rechts wilt laten flitsen. Zelfs je camera zal de flitser-synchronisatiesnelheid niet herkennen, maar als je te snelle belichtingstijden kiest, ziet je een deel van je foto zwart worden. Pas daar dus voor op.

De Macro Twin flitser KX-800 heeft een hoog richtgetal van 58. Zeer handig in heldere licht omstandigheden bij het werken met hoge diafragmawaarden, maar niet gemakkelijk om mee te werken in situaties met weinig licht. Vooral als je wilt spelen met de mogelijkheden van kleine scherptediepte en lage diafragmawaarden. In die situatie geven de flitsers gemakkelijk veel te veel licht, zelfs wanneer je ze zo subtiel mogelijk instelt. Waarschijnlijk zal een setje diffusers dit probleem oplossen, maar die heb ik niet getest.

De lange armen van de KX-800 zijn een beetje te flexibel, ze wilden niet op hun plaats blijven in mijn geval. Maar dit komt misschien omdat ik een testexemplaar heb welke eerder al een beetje té heftig getest is. Verder is het voordeel van deze lange armen wel dat je ze ver van je onderwerp af kunt plaatsen, en met een groothoeklens op een fullframe camera moet je wel. Anders zie je de armen op de foto verschijnen. Voordeel is ook dat je kunt spelen met invullicht of juist tegenlicht.

Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800 - 3
Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800 - 4
Ervaringen met de Laowa 15mm en de KX-800 - 5

Conclusie

Laat ik beginnen met zeggen dat ik erg blij ben met dit objectief van Laowa! Het is klein, heeft een filterdiameter van 77mm filter waardoor ik al mijn filters kan gebruiken en de beeldkwaliteit is uitstekend. Ik heb nog niet de kans gehad een technische vergelijkingen met bijvoorbeeld mijn andere groothoekobjectieven te doen maar mijn gevoel is dat de scherpte, het contrast en de vignettering allemaal perfect in orde zijn.

De 1:1 macro-mogelijkheid op een fullframe camera is eigenlijk nauwelijks bruikbaar of je moet echt met goed stilstaande onderwerpen en vanaf een statief met slede kunnen werken. Gewoon puur het feit dat je niet beperkt bent door een minimale scherpstelafstand maakt deze lens al tot een topper…, je kunt gewoon dichterbij blijven kruipen. Alle mogelijke keuzes met grotere of zelfs zeer kleine voorwerpen zijn mogelijk. De beeldkwaliteit is uitstekend. Natuurlijk is er een wat afnemende scherpte op de hoeken en uiteraard zie je vignettering, maar over het algemeen ben ik erg verrast en zeer tevreden. De shift-functie is alleen handig voor cropcamera’s, maar niet zo veelzijdig als in een echte tilt- en shiftlens. Het zijn twee vaste stappen op en neer, zodat voor de juiste correctie van je verticale en horizontale lijnen, de lens bepaalt waar je de horizon moet leggen. Als je de horizon alsnog lager of hoger legt, zie je nog steeds diagonalen ontstaan. De automatische belichting is onbruikbaar bij gebruik van de shift-modus, je moet echt handmatig belichten. Maar ondanks dat een echte tilt- en shiftlens beter presteert, maakt het dit soort objectieven ook veel duurder en groter. In dit kleine lensje is het leuk dat je de mogelijkheid hebt om het te gebruiken.

De Laowa 15mm f/4.0 macro is echter geen gemakkelijk objectief. Alle waarden moeten handmatig worden ingesteld en als je wilt werken met grotere diafragmawaarden moet je eerst kijken naar de compositie, dan wide open scherpstellen en daarna pas het diafragma afstoppen en eventueel de belichting aanpassen. Dit is geen lens voor beginners en geen goed objectief als jij of je onderwerp haast hebben. Ook de twin-flitser is zeer veelzijdig maar door het volledig handmatige karakter kost het tijd om ermee te leren werken. Je moet dus moeite doen om met dit objectief of de combi met de flitser te leren werken, zeker in het bereik waar deze lens verder gaat dan wat veel andere groothoekobjectieven kunnen. Maar als je daar eenmaal aan gewend bent heb je een combi in je tas zitten met unieke mogelijkheden! Ik kan niet wachten tot het insectenseizoen weer begint…, ik heb nu al plannen met zonnige momenten, bedauwde libellen, sprinkhanen en heikikkers.

Auteur

Johan van der Wielen

Natuur- en landschapsfotograaf Johan van der Wielen wil met zijn beelden niet alleen de schoonheid maar ook het belang van de natuur laten zien. Met zijn enthousiasme, energie en passie voor de natuur wil hij anderen inspireren om naar buiten te gaan en zich te laten overweldigen door zowel de grootsheid als kleinste details van het leven om ons heen. Zijn beelden gaan vooral om de ervaring en beleving, de sfeer en emotie.

Bekijk alle berichten

Stay in touch

Keep me up-to-date on the latest news, interesting blogs and deals.