Het plannen van shots

7 jaar geleden

Ik hoor vaak dat ik op het juiste moment op de juiste plaats ben. Nu zal ik niet ontkennen dat dit soms zo is, maar geluk kan je ook afdwingen. Allereerst kom je vanzelf unieke momenten en omstandigheden tegen als je vaak met de camera op pad bent. Maar de kans op unieke momenten kan je ook vergroten door je goed voor te bereiden. De “gefaalde” trips zie je ook nooit voorbij komen. Voor iemand die kwaliteit hoog probeert te houden plaats ik simpelweg geen shots van de keren dat ik “voor niks” op pad ben geweest. En ik kan je vertellen…, dit gebeurt erg vaak. In dit blog leg ik uit hoe ik te werk ga bij het plannen van shots in het algemeen. Hierbij zal ik een aantal voorbeelden laten zien.

Unieke shots gaan vaak gepaard met uniek weer. Denk aan stormcellen, regenbogen, blikseminslagen, mist, enzovoort. Het is dus van belang het weer goed te begrijpen. Vaak kan ik inschatten hoe een zonsondergang er waarschijnlijk uit gaat zien puur door het kijken naar de lucht. Windrichting, wolkenhoeveelheid, het soort wolken en de locatie (kust of lokaal) maakt hier bij allemaal uit. Als je elke dag goed op het weer gaat letten ontwikkel je dit gevoel automatisch. Ik heb voor mezelf een gevoel ontwikkeld bij Nederlands weer, maar dit kan internationaal verschillen. Ook ben ik geen expert. Ik kijk puur vanuit een fotografisch oogpunt. Een weerman neemt waarschijnlijk veel meer aspecten mee bij het bekijken van het weer dan een fotograaf.

Windrichting en windsnelheid

De wind kan belangrijk zijn voor veel shots. Denk vooral aan langere sluitertijden van wolken, of reflecties van stadslandschappen in water. Water hebben we hier in Nederland veel. Wat je vooral vaak ziet is de grachten van onze typische Nederlandse steden, weerspiegelend in het water. Dit geeft vaak hele mooie effecten. Hierbij is windsnelheid heel belangrijk om in de gaten te houden. Een windsnelheid van onder de 20 km/h is vrij goed, onder de 10 km/h is ultiem. Dit betekent bijna stil water en prachtige reflecties. Dit kan je dus ook allemaal checken met de Weather Pro App. Windrichting voor beweging van wolken is hierbij ook belangrijk. Als het bewolkt is zul je met langere sluitertijden uitgesmeerde wolken zien. Dit kan je in je voordeel gebruiken. Een mooie wolkenmassa met wind in de rug of tegenwind zorgt voor een effect waarbij de kijker in de foto wordt ‘gezogen’. Ik heb een aantal van dit soort foto’s waarbij ik vaak hoor van mensen dat ik ‘geluk had met de wolken.’ Dit is echter vaak geen geluk, maar puur simpele voorbereiding van het checken van windrichting en hierop je fotolocatie baseren.

De Photopills app

Deze app gebruik ik voor veel planning van nachtshots, de Melkweg, sterren enzovoort. Maar ook voor andere doeleinden is deze app z’n geld meer dan waard. Zodra je de planner opstart zie je direct zeer simpele dingen die heel handig zijn bij het plannen van foto’s maken. Zo is het belangrijk wanneer de zon op komt, wanneer de zon onder gaat, wanneer het “blauwe uur” begint, wanneer is het compleet donker, wanneer komt de “core” van de Melkweg boven de horizon enzovoort. Dit zijn allemaal dingen die erg handig zijn bij het plannen van bepaalde foto’s.

Vooral de AR (Augmented Reality) van deze app is nuttig. Je hiermee precies zien waar de zon op komt en onder gaat. Hetzelfde geldt voor de maan en zelfs voor andere sterren en planeten. Bovenstaande foto is het resultaat van een voorspelde windsnelheid van onder de 20 km/h tijdens zonsondergang waardoor het meer stil ligt. Verder had de Weather Pro app zon met wolken voorspeld. Door middel van Photopills is de zonsondergang positie voorspeld waardoor dit shot uiteindelijk gerealiseerd kon worden. Een prima resultaat.

De Weather Pro app

Het weer is dus erg belangrijk. Ik gebruik zelf altijd Weather (de Pro versie, die een paar euro kost). Deze app laat je per uur het weer zien en is uit mijn ervaringen vrij betrouwbaar en accuraat. Ik lees met behulp van enkele simpele gegevens af of het waard is om de deur uit te gaan. Dit gaat natuurlijk gepaard met het zelf observeren van het weer.

Voorbeeldscenarios

In de Weather Pro App is tijdens of voor zonsondergang wat zon met regen voorspeld. De kans is dus aanwezig dat er een mooie regenboog te spotten is. Reden genoeg om even de deur uit te gaan en een locatie te zoeken. Denk eraan..., de regenboog verschijnt vrijwel altijd aan de overkant van waar de zon zich bevindt. Je hebt dus op die plek een regenwolk nodig. Tijdens het rijden zag ik inderdaad een paar mooie regenwolken waar de zon op scheen. Echter, eenmaal op locatie was alles weg. Het was dus een leuk uitstapje, maar qua fotografisch materiaal niet geslaagd.

In het tweede voorbeeld is extreme wind voorspeld. 70 km/h met vlagen van boven de 100 km/h. Kans op mooie golven dus. Ik was op dat moment bij Cameranu dus besloot de storm te proberen vast te leggen. Dit was geen pretje in de kou en vooral extreem hevige wind. Helaas komt de wind op de foto niet heel erg goed tot zo’n recht. Mede door onze kustlijn die geen delen heeft waar hoge golven op omhoog kunnen beuken. Ook hadden de golven hier de wind mee waardoor ze niet zo hoog waren. Desalniettemin een unieke ervaring in Urk, maar ook hier weer op fotografisch vlak geen topper.

Zonsondergangen en opkomsten

Hier bij is het belangrijk dat er wolken en zon voorspeld zijn. Een zonsondergang zonder wolken is voor mij vrij saai. Je ziet weliswaar een mooie gradiënt in de lucht maar de lucht laat weinig variatie zien waardoor het voor mij “te standaard” is. Een wolkje gepaard met zonnetje op de Weather Pro app is dus optimaal. Ideaal is het als er voor of na de zonsondergang regen is voorspeld. Regen in de lucht geeft vaak mooie kleuren. Deze voorspellingen staan trouwens zeker niet garant voor succes. Het komt vaak genoeg voor dat de zon compleet wordt afgeschermd door wolken aan de horizon, waardoor ook alle reflecties op de wolken worden geblokkeerd. Optimale wolkenpartijen zijn wolken in een soort van lagen. Mooie schaapjeswolken zijn overdag leuk, maar reflecteren bij zonsondergangen vaak weinig licht. Dichtere wolken die uit lagen bestaan hebben goede kans op mooie kleuren en reflecties als de zon er met zonsondergang onderdoor komt. Dit geldt ook voor zonsopgangen.Wil je echter de zon met een telelens op een bepaalde plek fotograferen (denk aan naast een gebouw) dan is een heldere lucht juist wel weer goed.

Mist

Ook mist is prima te voorspellen met de Weather Pro app. Deze geeft het vaak accuraat een paar dagen tot een dag van tevoren aan. Mist kan erg mooi zijn. We maken onderscheid tussen dichte mist en mistbanken, die elk op andere manieren ontstaan. Dichte mist kan mooi zijn om een bos mee te fotograferen. Door de mist kan je niet ver een bos in kijken waardoor je sterke composities met bomen kan maken. Mistbanken, die ook vaak op water ontstaan zijn mooi bij het bijvoorbeeld fotograferen van molens aan het water, waardoor de molens boven de mist uit komen.

Mist ontstaat vaak bij zonsopkomst na een koude nacht waarbij de temperatuur snel op loopt overdag. Dit kan je dus ook allemaal observeren met de Weather Pro app. Hele hoge luchtvochtigheid geeft ook grote kans op mist. Zo was ik recent in Dubai, en daar checkt iedereen elke dag de luchtvochtigheid om mist te voorspellen. Mist is daar heel erg zeldzaam en het is een droom van iedere fotograaf de Dubai wolkenkrabbers te fotograferen boven de mist. Een voorspelde luchtvochtigheid van rond de 90% of meer in de ochtend geeft kans op mist. Dit komt vaak maar een paar keer per jaar voor.

Plannen is belangrijk

Het plannen van je foto’s is belangrijk en zorgt ervoor dat je bepaalde aspecten al in de hand hebt. Als je dit maar vaak genoeg doet zullen er momenten komen waarbij de omstandigheden steeds vaker zijn zoals jij ze zelf wilt. Als er dan ook nog een beetje geluk bij komt kijken kan je unieke foto’s maken!