Vijfvoudig winnaar Shopping Awards
Voor 23:59 uur besteld? Morgen in huis!*
Achteraf of gespreid betalen
3 jaar gratis sensorcleaning!
Gratis inruilen
Tips en inspiratie

Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden: creatief met licht

Johan van der Wielen
6 jaar geleden

In de herfst is het regenachtig. Van regen in de drup, van donkere dagen naar asgrauw weer en na ieder zonnetje meteen weer een hoosbui. Veel fotografen verbijten zich bij dit weer en de afwezigheid van licht, maar juist op dit soort dagen ga ik op pad. Niet alleen is het dan heerlijk stil in het bos. Juist de afwezigheid van zonlicht geeft mij de ultieme mogelijkheid om mijn eigen licht te maken.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 1

Voordeel van grijze regenachtige dagen

De herfst is dé tijd van de paddenstoelen. Het liefste zie ik paddenstoelen in combinatie met de herfstkleuren, zo vanaf half oktober. Op grauwe en grijze dagen heb je weinig natuurlijk licht en geen mooi, warm tegenlicht. Dat is hèt moment om juist het bos in te gaan. Waar je bij zonlicht gebonden bent aan de lichtval, heb je bij grijze dagen het licht volledig in eigen hand. En ga ik bewapend met een heel arsenaal aan 'lichtbronnen' het bos in op zoek naar paddenstoelen.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 2

Een eenvoudig zaklampje

Misschien denk je bij eigen lichtbronnen meteen aan hele flitsopstellingen, compleet met softboxen en draadloze remotes. Maar het hoeft niet meteen zo indrukwekkend te zijn om toch hele verrassende effecten te bereiken. Gebruik eens een simpel zaklampje. Daarbij kun je kiezen voor een LED-lamp, maar die zijn vaak 'koud' van kleurtemperatuur. Mocht je nog ergens onderin de lade een ouderwetse zaklamp hebben met een echt gloeilampje, dan heb je wat warmer licht tot je beschikking.

Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 3
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 4
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 5
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 6

Kleine accenten

Het leuke van een zaklamp is dat je met weinig licht, kleine accentjes aan kunt brengen in je foto. Zoals het beschijnen van een paddenstoel vanaf de onderkant en het inlichten van de schaduwzijde. Maar ook vanaf de zijkant kun je een lichtaccentje aanbrengen wat weer extra wordt benadrukt door wat onder te belichten.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 7
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 8
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 9
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 10
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 11

De buiten studio

Bij macro wordt vaak gedacht aan een macroringflits maar toch gebruik ik die maar heel weinig. Het grote nadeel van deze flitsers, hoe mooi ze ook werken, is dat het licht altijd vanuit de lens (lees: kijker) lijkt te komen. Natuurlijk kun je de duurdere flitsers wel zódanig instellen dat je een lichtval van links of rechts kunt creëren maar het blijft in mijn ogen behelpen. Voor insecten is het perfect maar een onderwerp als een paddenstoel smeekt mij om een meer creatieve oplossing met losse flitsers. Wel heb je tegenwoordig ook keuze uit flitsers met hele lange armpjes zoals de Laowa Macro Twinflits waarmee je meer flexibiliteit hebt. Maar het fijnste werk ik nog steeds met losse reportageflitsers, draadloos bediend.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 12
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 13
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 14

Voor het flitsen in het veld kun je werken met een bedraadde oplossing waarmee je je flitser een eindje van je camera op kunt stellen. Voordeel daarvan is dat alle informatie wordt doorgegeven (het zogenaamde E-TTL bij Canon of i-TTL bij Nikon) en dat je een relatief goedkope oplossing hebt om het flitslicht vanuit een andere richting te laten komen dan vanaf de camera. Zoek eens op off shoe om te kijken of er voor jouw camera een kabel beschikbaar is.

Het nadeel van deze oplossing is dat je toch beperkt bent in de vrijheid. Camera en flitser zitten aan elkaar vast en te vaak trok ik mijn flitser om als ik met mijn camera bewoog. Liever werk ik daarom met een draadloze oplossing.

Draadloos flitsen

Draadloze triggers en ontvangers heb je in diverse prijsklassen. Let daarbij goed op of het om 'domme' of 'slimme' oplossingen gaat. Een domme oplossing triggert de flitser maar geeft verder geen instellingen door vanuit de camera of terugkoppeling vanuit de flitser. Als jij de flitser toch op manueel zet en alles zelf bedient zoals sterkte en brandpuntsafstand is dat geen enkel probleem.

Maar als je het fijn vindt om alles vanuit de camera te bedienen kun je misschien beter investeren in zenders en ontvangers waarbij alle informatie zoals E-TTL over en weer wordt doorgegeven. Verder heb je de keuze uit infrarood triggers of radiotriggers. De eerste werken met infrarood licht waarbij zender en ontvanger elkaar moeten kunnen 'zien'. Weliswaar zijn deze een stuk goedkoper, maar het irriteert mij mateloos als de boel niet werkt omdat ik geen zichtverbinding heb. Ik heb daarom radiotriggers die op grote afstand werken zonder dat ze elkaar hoeven te 'zien'.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 15

Er zijn diverse merkgebonden oplossingen waarbij de trigger meteen samenwerkt met de flitser. Omdat ik nog steeds met oudere flitsers werk en die ook tweedehands goed te vinden zijn, heb ik mijn toevlucht gezocht in de triggers van Yongnuo als zender en als ontvanger. Ik moet bekennen dat ik dik tevreden ben voor een redelijke prijs. De zender kan alle flitsers in diverse groepen aansturen en, mocht je flitser dit ondersteunen, ook alle instellingen van de flitser vanaf de zender aanpassen. Mocht je geen dure flitser hebben die dit aankan dan is de Yongnuo YN565EX II flitser voor Canon ook zeker een aanrader. Wellicht niet de bouwkwaliteit van een merk-flitser, maar voor mijn veldstudio een perfecte aanvulling!
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 16

Werken met meerdere flitsers

Het mooie van een setje draadloze triggers is dat je kunt werken met meerdere flitsers. Ik heb de Yongnuo ontvangers zó ingesteld dat ze in een verschillende groep werken, op die manier kan ik vanaf de transmitter beide flitsers apart instellen. Zelfs de modus kun je variëren, dus de ene op E-TTL terwijl de andere manueel staat ingesteld (hoewel ik eigenlijk altijd op manueel werk). Op die manier heb je volledige controle over de lichtval in het veld.

Ik werk altijd als volgt: ik begin met een compositie te bepalen en mijn lenskeuze. Omdat ik daarna met flitsers en zaklampjes aan de slag ga wil ik niet dat tussendoor mijn compositie nog verandert, dé reden om vanaf statief te werken. Ik heb al eerder over het belang van een statief geschreven en ook hier adviseer ik weer een statief zonder middenzuil zodat hij plat op de grond kan liggen. Kijk eens naar de Benro Combi serie die inmiddels al twee jaar lief en leed met mij deelt!

Als mijn camera (meestal ingesteld op manual) eenmaal goed opgesteld is ga ik één voor één mijn flitsers in het veld opstellen. Om ervoor te zorgen dat ze niet omvallen (wat nog wel eens gebeurt vlak vóór de foto) heb ik ze vaak op een Joby Gorillapod staan. Daarmee kan ik mijn flitser ook nog eens plat leggen tot zelfs ondersteboven onder de paddo. Per flitser stel ik nu de flitskracht en bundel vast en maak proefopnames. Als de eerste flitser goed staat, ga ik over naar de volgende. Vaak is twee flitsers voldoende en mocht ik echt nog een extra accentje nodig hebben dan doet mijn hoofdlampje nog wonderen.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 17
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 18
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 19
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 20

Mocht je nu geen meerdere flitsers hebben kun je natuurlijk werken met een combinatie van flitser en zaklamp of je neemt een reflectiescherm mee waarmee je het flitslicht nog een keer op je onderwerp kun reflecteren.

Hieronder kun je stap voor stap zien hoe ik tot het eindresultaat ben gekomen. De eerste foto is voor de omgevingsbelichting door de camera met Laowa 12mm f/2.8 lens en een 0.9 hard grijsverloopfilter. Daarna heb ik links een flitser geplaatst voor het inlichten van de varen, maar het was niet mijn bedoeling om ook het mos te belichten. Dat heb ik later ingelicht met een zaklampje. Ik heb een tweede flitser gebruikt voor het inlichten van het vlammetje..., de flitser was eerst te dichtbij en daarna heb ik 'm anders opgesteld voor een beter effect. In het midden staat de uiteindelijke foto. Rechts kun je de opstelling zien waarmee ik bijna een uur heb geprutst om de foto te maken!
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 21
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 22

Vocht en (kunstmatige) regen

Als je eenmaal vertrouwd bent met het remote flitsen kun je nog meer trucs erbij halen om je foto nóg meer effect te geven. Zo ben ik ooit begonnen in de regen te fotograferen waarbij de druppels als heldere rondjes oplichten door het licht van de tegenlichtflits. Echter, regen is maar een paar druppels..., dus is het al snel een idee om je eigen regen mee te nemen in de vorm van een plantenspuit.

Dan nog is het puzzelen om de juist hoeveelheid 'regen' te creëren en op welke plek. Het beste is om het achter je onderwerp en vóór je tegenlichtflits te laten regenen dan heb je een mooi opgelichte nevel zonder datje onderwerp achter de nevel verdwijnt.
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 23
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 24
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 25

Mogelijke apparatuur

Ik zeul mij altijd ongans als ik op pad ga en neem ontzettend veel mee. Let er op dat dit niet je boodschappenlijst gaat worden, maar pik eruit wat voor jou leuk en handig is:
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 26
Paddenstoelen fotograferen voor gevorderden - 27

Neem dit mee naar het bos

Bekijk ook

Zes tips voor mooie herfstfoto's

Zes tips voor mooie herfstfoto's

De herfst is een zeer fotogenieke periode van het jaar. Fotograaf Rutger Bus geeft je in dit blog zes ultieme tips voor het maken van mooie herfstfoto's!

Lees verder
Acht tips voor paddenstoelen fotograferen

Acht tips voor paddenstoelen fotograferen

Het is volop herfst, dé tijd van het jaar om paddenstoelen te fotograferen in het bos. Michel Klooster geeft je acht tips voor een mooie paddenstoelfoto!

Lees verder

Auteur

Johan van der Wielen

Natuur- en landschapsfotograaf Johan van der Wielen wil met zijn beelden niet alleen de schoonheid maar ook het belang van de natuur laten zien. Met zijn enthousiasme, energie en passie voor de natuur wil hij anderen inspireren om naar buiten te gaan en zich te laten overweldigen door zowel de grootsheid als kleinste details van het leven om ons heen. Zijn beelden gaan vooral om de ervaring en beleving, de sfeer en emotie.

Bekijk alle berichten

Meest recente berichten

Populaire auteurs

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.

Wij maken gebruik van functionele- en analytische cookies om jou beter te helpen. Door persoonlijke cookies willen wij jouw bezoek aan Cameranu en toekomstige communicatie makkelijker, relevanter en persoonlijker maken. Laat ons weten of je dit accepteert of klik op 'zelf instellen' om je voorkeuren in te stellen.
Accepteren