10 tips voor het organiseren van een expositie

5 jaar geleden

Exposeren. Wat houdt het in en wat moet je ermee? Ga met mij mee op ontdekkingsreis tijdens het regelen van mijn eerste expositie. Ik hoop jullie met dit blog te helpen om jullie eigen expositie tot een succes te maken!

Loont exposeren?

Juist, waarom zou je gaan exposeren? Er zijn steeds meer mensen met een camera op de wereld. Ofwel een telefoon, dan wel een echte camera. Dit betekent dat wij met social media en traditionele media overspoelt worden met beeld. Neem alleen al Facebook, daar worden elke dag 350 miljoen foto’s geupload: dat is bijna 15 miljoen per uur! Een expositie geeft je beelden extra waarde en een fysiek speciaal plekje. Maar goed, exposeren kan ook een ander doel hebben. Zo is naamsbekendheid een aardige, maar zeker geen onbelangrijke, bijkomstigheid. In mijn geval was lokale bekendheid behalen het hoofddoel. Maar misschien is dat ondergeschikt en draag je een maatschappelijke kwestie aan en/of wil je mensen bewust maken van iets. Er is van alles mogelijk. Daar het maximaal haalbare uithalen, is de kunst.

Hoe selecteer je de beste foto's?

Hoe kies je de beste foto’s uit? Je kent de situatie vast wel: je bent een maandje lekker fanatiek wezen fotograferen (vakantietripje?) en komt terug met honderden foto’s. Juist dan moet je kiezen. Niemand zit te wachten op het bekijken van al die foto’s. Dat geldt ook voor een expositie: daar willen ze je beste werk zien. Maar hoe weet jij wat jouw beste werk is? Kun je achter je eigen werk staan? Daar begint het allemaal mee.

Wees trots en laat zoveel mogelijk je foto’s aan anderen zien, want zij kunnen je goede feedback geven. Je kunt dit op een indirecte manier doen: laten zien en goed kijken naar de verbale en non-verbale reacties. Maar je kunt het ook op een directe manier vragen. Leg bijvoorbeeld je eigen selectie, zeg 30 foto’s,uitgeprint op 13 bij 18 centimeter neer en ga schuiven met anderen. Hierbij kan enige kennis van de fotografie helpend zijn, maar dat is niet strikt noodzakelijk. Iemand die een creatieve kijk heeft, komt vaak ook tot een zinnige beslissing. Die wel, die niet. Leg ze eens naast elkaar, vergelijk en blijf schuiven. Zo kom je tot de beste selectie. Deze techniek werkt ook voor series, reportages en verhalen in beeld. Niet tevreden? Blijf schuiven tot je dat wel bent.

Hoe kies je het juiste materiaal?

Goed, je hebt je selectie, wat nu? Hoe pak ik het aan, wat past bij mijn beelden en wat juist niet. Wat wil ik? Traditioneel of juist vernieuwend? Bekijk de opties die je hebt, oriënteer je in de wereld van printers, foto vaklab's en afdrukcentrales. Wat zijn de mogelijkheden? Die vind je als je onderzoek doet naar de bovengenoemde bedrijven. Enkele voorbeelden: plexiglas, aluminium (wit of brushed), hout of heb je liever Hanemulle papier met structuur of juist zonder? Er is zoveel mogelijk dat je soms de weg kwijt raakt. Oriënteer je dus goed en kies een passende oplossing. Ook digitaal zijn er mogelijkheden te over.

Zo komen foto’s als die van mij, met diepe verzadiging en contrasten, juist mooi uit op materialen als plexiglas, Fuji Pearl en andere diepe glans producten. Heb je foto’s met een wat meer vintage matt look? Dan zou Fuji Velvet of juist aludibond wit goed werken. Nachtfoto’s, zwart-wit foto’s en foto’s met contrasten doen het goed op aludibond brushed, een soort geborstelde RVS-look.

Zoek een passende locatie

Als je hebt besloten welke uitvoering het gaat worden, is het tijd voor een locatie: waar ga je exposeren? Je hebt verschillende opties, maar ook hier geldt: wees zo creatief mogelijk, van de plaatselijk huisarts tot een galerie of een leegstaande winkel. Kortom, ga informeren op plekken waar je zou kunnen exposeren en vraag naar de mogelijkheden.

Tip: breid je netwerk als fotograaf uit. Heb je een locatie gevonden, dan kun je gaan overleggen. Welke ruimte is er? Wat wil je laten zien en welke maat is mogelijk? Je kunt je voorstellen dat niet iedere locatie ruimte heeft voor 2 bij 3 meter prints.

Maar belangrijk is ook: wat is de doelgroep? Zowel van de ruimte, als voor jouw werk. Ga daarover in gesprek en maak duidelijke afspraken. Ik koos er zelf voor om mijn werk te laten zien in de plaatselijke bibliotheek: de doelgroep komt overeen en het is een laagdrempelige locatie. Dus veel bekijks en publiciteit en dat was immers mijn hoofddoel...

Laten afdrukken of zelf printen?

De afspraken staan, je weet wat je wilt en hoe groot, je hebt een locatie en je kent de deadline. Kortom, de eerste keuzes zijn gemaakt. Want nu sta je voor de keuze: ga ik zelf printen met een fotoprinter, ga ik naar een (goedkope) afdrukcentrale of kies ik voor een foto vaklab?

Dat laatste raad ik iedereen aan, want printen kun je beter overlaten aan een professional. Die mensen vind je in een foto vaklab. Jij bent goed in het maken van een perfecte plaat en zij zijn goed in het maken van een perfecte afdruk. En een lab heeft uiteraard de juiste kennis in huis om met je mee te denken.

Hoe maak je bestanden printklaar?

Goed, ik weet waar ik mijn bestanden laat omzetten in prints. Dan komt het volgende vraagstuk: hoe zet ik de bestanden klaar zodat ze er optimaal uitkomen? Om die controle te krijgen op je bestanden, is het van belang de aanleverspecificaties te lezen. Zo zegt de ene afdruk centrale 200DPI (Dots per Inch) is genoeg als je hem één op één aanlevert, waar de ander praat over 300DPI en AdobeRGB (Kleurruimte). Huh?

Maar moet een afdruk dan niet altijd in CMYK? Dit is voor velen nogal verwarrend en een lange materie, maar in het kort: kleurruimtes hebben een maximaal bereik. Een digitale camera neemt altijd op in RGB (rood, groen, blauw), de digitale kleuren. Elk beeldscherm heeft rode, groene en blauwe pixels. Ga maar eens met een vergootglas naar je beeldscherm kijken. In de traditionele drukkerijen werken ze met CMYK, maar foto vaklabs juist niet. Sterker nog, vele grote vaklabs beweren dat wanneer je in AdobeRGB aanlevert en de printer RIP (hardware en software voor het maken van printbare bestanden behorend bij de juiste printer) meer kleuren informatie kan omzetten dan sRGB.

Het is dus goed om informatie op te zoeken over de precieze aanleverspecificaties, voor je zomaar je bestanden instuurt. Zo heb je 100% controle over het eindresultaat. Sommige vaklabs geven je zelfs ICC profielen voor SOFTPROOFING (voorbeeld van het te verwachten resultaat).

Eindcontrole en ophangen

Eindelijk, je prints zijn klaar en de opening staat gepland. Tijd voor een laatste controle: pak je prints uit, controleer op afwijkingen en afwerking. Alles oké? Dan is het tijd om de expositie in te richten. Presenteer ze op jouw manier. In mijn geval is het onderwerp Flevolandscapes. De expositie vindt plaats in de bieb, dus hebben wij er een combinatie van gemaakt. Zo liggen er (geschiedenis-)boeken over Flevoland rondom de foto opstelling. Daarnaast vielen de verkiezingen midden in de expositie, dus ook dit gegeven namen we mee in de presentatie. Daarbij was mijn expositie voorafgaand aan de boekenweek gepland en heeft de bibliotheek geopperd om het te koppelen met een schrijfwedstrijd. Dit zorgde voor extra aandacht.

Denk na over informatiebordjes

Gebruik je informatiebordjes, ja of nee? Er zijn verschillende opties: denk hier over na. Zo kun je je werk titels geven, prijzen er aan verbinden en eventueel extra info meegeven. Ook kun je deze bordjes gebruiken om mensen de juiste weg naar de ruimte te wijzen. Bijvoorbeeld in een dokterspraktijk hangt je werk misschien verderop in een gang. Dan wil je dit vanaf de ingang kenbaar maken. Bordjes moeten de kijker meer info geven, zoals het feit dat het werk te koop is, want verkopen zou mooi zijn. Tip: een schriftje of een boekje waarin gasten hun reactie achter kunnen laten is niet noodzakelijk, maar wel heel leuk om terug te lezen en wellicht ook leerzaam voor een volgende keer.

Publiciteit

Dan denk je misschien dat je alles hebt geregeld, maar hoe breng je bezoekers op de hoogte? Je hebt verschillende opties: social media, kranten, websites of flyeren. In mijn geval bracht ik de lokale VVV op de hoogte en de lokale kranten werden in samenwerking met de bibliotheek benaderd. Onderschat ook zeker je social media netwerk niet en de aloude mond tot mond reclame. Kortom, schreeuw het gecontroleerd van de daken. De meeste traditionele media hebben een tiplijn, dus tip de redactie (vergeet ook zeker de VVV niet). Dit heeft er bij mij voor gezorgd dat ik op de radio kwam en op de toerismesite van Flevoland stond. Daarnaast kan een extra element, zoals een schrijfwedstrijd, het extraatje vormen waardoor de media meer aandacht heeft voor je expositie. Dit kan echter ook afleiden van je doel, bekijk dit dus goed. Bij mij pakte dit heel goed uit.

Zelfreflectie

Goed alles opgeruimd, expositie klaar, prints dan al niet verkocht. Nu is het klaar..., dacht je. Maar nee, terugkijken op je expositie is een belangrijke stap in het hele proces. Heb ik mijn doel bereikt, leverde het mij wat op? Wat ging er goed? Wat kan er beter? Reflecteren is vaak een onderschat element in de fotografie. Maar wil je verbeteren, dan is reflecteren noodzakelijk. In mijn geval heb ik veel geleerd van mijn expositie:

De locatie was goed toegankelijk
Schrijfwedstrijd deed het minder goed dan gehoopt
Gastenboekje op een betere plek neerleggen
Betere naambordjes (waren te onduidelijk)
Anders presenteren (te veel aanrakingen gehad)
Eerder bestellen (de foutmarge was te kort)
Heldere afspraken maken met betrokken partijen
Media slimmer benaderen om onjuistheden te voorkomen in berichtgeving

Al deze punten neem ik dus als leerpunt voor de volgende expositie, want nu ik begonnen ben, ben ik niet meer te stoppen! Kortom: exposeren werkt (in ieder geval voor mij).