Lichtmeting en belichtingscompensatie

Digitale camera’s meten het licht voor je gaat fotograferen. De gemeten waarde is de basis voor de combinatie van de sluitertijd, het diafragma en de ISO-waarde van een foto. Lichtmeting is een essentieel onderdeel van fotografie en er zijn verschillende lichtmeetmethodes.

De lichtmeter van je camera

Als je door de zoeker van je camera kijkt, zie je onderaan een balk staan met getalletjes en streepjes. Het lijkt een beetje op een liniaal. Dát is de aanduiding van de lichtmeter, oftewel de basis van elke foto. De getallen in de balk staan voor stops.

Wat zijn stops?

De lichtmeting van een camera gaat als neutrale basis voor de belichting uit van een 18% grijstint qua helderheid. Een opname van een omgeving met veel heldere delen wordt automatisch wat onderbelicht en een foto met veel donkere delen, overbelicht. De camera wil het onderwerp gemiddeld 18% grijs maken, want dat gemiddeld de correcte belichting!

Belichtingscompensatie

Wil je de automatische belichting aanpassen? Dan kun je de touwtjes zelf in handen nemen door de belichtingscompensatie in te stellen. Hoe dit in te stellen is, verschilt per camera. Stel de waarde negatief in (op -1, -2 of -3) om een donkerder eindresultaat te krijgen en positief (op +1, +2 of +3) voor een lichter eindresultaat. Het instellen van de compensatie voor je belichting is bijvoorbeeld handig bij het fotograferen in de sneeuw of bij het maken van een portretfoto waarbij de zon gepositioneerd is achter de persoon. In beide gevallen kies je voor een overbelichting.

Verschillende manieren van licht meten

Er zijn meerdere methodes waarop een camera het licht kan meten. De lichtmeetmethode bepaal je zelf. De benamingen voor de verschillende lichtmetingen en de bijbehorende icoontjes kunnen per fabrikant wisselen.

Meervlaksmeting

De meeste camera’s staan hier standaard op ingesteld omdat het goede resultaten geeft. De meervlaksmeting wordt ook wel 'evaluatieve meting', 'meerveld meting' of 'matrixmeting' genoemd. De camera berekend voor de belichting een gemiddelde uit de meting van verschillende gebieden, die verspreid zijn over het volledige beeld.

Centrumgewogen meting

De naam zegt het eigenlijk al: deze meting berekend ook een gemiddelde uit gebieden die verspreid zijn over het gehele beeld, maar het midden telt zwaarder mee. Centrumgewogen meting wordt ook wel ‘centrumgerichte meting’ genoemd en is een uitkomst bij het maken van foto’s in een omgeving met veel contrasten en met je onderwerp in het midden.

Deelmeting

Met deze gedeeltelijke meting wordt circa 10% van het midden van je kader gebruikt voor de lichtmeting. De rest wordt niet in deze meting meegenomen. Let er op dat je de belichting na het meten eerst ‘vastzet’ als je je onderwerp uit het midden wilt hebben op de uiteindelijke foto!

Spotmeting

De spotmeting lijkt op de deelmeting. Met spotmeting wordt er een heel klein gedeelte in het midden als basis voor de meting gebruikt, slechts 2% of 3% van het kader. Dit is een hele specifieke lichtmeting. Dit is bijvoorbeeld handig bij opnames met veel contrast, of zwarte of witte partijen.