Wat is het histogram?

Een histogram is een grafiek waarin je kunt zien hoe sterk de lichtintensiteit binnen een foto is van donkere tinten, lichte tinten en alle tinten daartussenin. Links staan de donkere tonen en rechts de lichte tonen. Hoe hoger de piek ergens in het histogram is, hoe meer informatie er daar in het beeld zit.

Hoe ziet een histogram er uit?

Hieronder staat afgebeeld hoe een histogram er uit kan zien. Er zijn digitale camera’s waarbij het histogram niet alleen de aanwezigheid van alle tonen aangeeft, maar die ook per kleurkanaal een grafiek kunnen laten zien. Dit zijn de drie kleuren waaruit een beeld is opgebouwd: rood, groen en blauw. Het witte of grijze gedeelte in de grafiek staat dan voor de totale helderheid. Sommige programma’s voor beeldbewerking, zoals Adobe Photoshop en Lightroom, kunnen het histogram van een foto met de RGB-kleuren weergeven ter ondersteuning tijdens het editen.

Hoe lees je een histogram?

Het histogram gebruik je om te beoordelen of je foto’s te licht of juist te donker zijn. Een camera weet niet wat je precies aan het fotograferen bent en ziet alles voor de belichting in zwart-wit. Je moet als beeldmaker zelf beslissen of de belichting correct en passend is voor het beeld dat je wilt hebben. Het is handig om te weten hoe je een histogram kunt 'lezen'. Een histogram lees je, net als een boek, van links naar rechts.

Hoe hoger een piek in het histogram is, hoe meer pixels er met die helderheid in het beeld aanwezig zijn. Wanneer er veel informatie aan de linkerkant zit, dan heb je een beeld met veel aanwezige donkere tinten óf je foto is onderbelicht. Als er juist veel informatie aan de rechterkant zit, dan heb je een foto met veel aanwezige lichte tinten óf de foto is overbelicht.

Er bestaat geen voorbeeld van een 'goed' histogram, omdat het histogram altijd volledig afhankelijk is van wat je fotografeert, in wat voor omgeving je bent en van wat voor camera instellingen je gebruikt. Ook persoonlijke smaak is een factor. Wel is het belangrijk dat de pieken niet te hard worden 'afgekapt' en dat er niet te veel informatie de randen van het histogram raakt, want dan kunnen er details in de hooglichten of schaduwen verloren gaan.

De lichtmeting van je camera

Een camera houdt geen rekening met kleuren, maar met de helderheid van een beeld. De lichtmeting van je camera ziet een beeld feitelijk in zwart-wit. Voor een neutrale en 'goede' belichting, gaat de lichtmeting uit van een 18% grijstint. In een situatie met veel lichte en witte tinten zal de camera automatisch wat onderbelichten. En de camera zal automatisch overbelichten in een situatie met zwarte en donkere tinten. Je zult dan gebruik moeten maken van de belichtingscompensatie of de instellingen van de camera (diafragma, sluitertijd en ISO-waarde) zelf moeten bepalen.

Foto’s met veel zwart

Als je een foto maakt van een zwart voorwerp op een zwarte ondergrond, dan wil je niet dat het zwart, grijs wordt. De kleur klopt niet en de foto is te licht. Je moet onderbelichten. Dit kan bijvoorbeeld door de belichtingscompensatie op -1 of -2 te zetten. Het kan ook door de instellingen van je camera aan te passen. Zet het diafragmagetal hoger, kies een kortere sluitertijd of zet de ISO-waarde lager. Je wilt dat de afbeeldingsinformatie vooral aan de linkerkant van het histogram zit. Dit wordt ook wel 'naar links belichten' genoemd.

Foto’s met veel wit

Als je een foto maakt van een wit voorwerp op een witte ondergrond, dan wil je niet dat het wit, grijs wordt. De kleur klopt niet en de foto is grauw en te donker. Je moet gaan overbelichten om het wit, weer echt wit te krijgen. Je kunt ervoor kiezen om de belichtingscompensatie op +1 of +2 zetten. Je kunt ook de camera instellingen aanpassen. Kies een lager diafragmagetal, zet de sluitertijd langer of zet de ISO-waarde iets omhoog. Je wilt dat de informatie van de afbeelding vooral aan de rechterkant van histogram zit. Dit wordt ook wel 'naar rechts belichten' genoemd.

Meer lezen?