Handige tips om boomkikkers te fotograferen

Jeroen Stel
5 jaar geleden

Iedereen die wel eens in Zuid-Amerika is geweest kent de plaatjes van prachtige tropische kikkers met zuignapvoetjes en een frisgroene kleur. Maar wat nu als ik je vertel dat we deze bijzondere soort ook in ons eigen "kikkerlandje" hebben!

Boomkikkers in Nederland

In het Latijn heet hij Hyla Arborea. Hyla komt van Hylidae, wat de familienaam is voor deze kikker. En Arborea betekent boomachtig. Het gaat hier dus om een boomkikker en wel de Europese boomkikker. Boomkikkers waren in Nederland vrijwel uitgestorven, voornamelijk door vernietiging van hun natuurlijke leefomgeving. Maar het afgelopen decennium zijn boomkikkers met succes op verschillende locaties in Nederland opnieuw geïntroduceerd.

De kleuren van boomkikkers

Ze zijn soms blauw-groen en soms geel-groen, afhankelijk van de buitentemperatuur. Bij koude temperaturen kleuren de boomkikkers mee met de koele tonen van hun omgeving. En op warme dagen zullen ze vrij geel van kleur zijn, net als het blad van de bramenstruiken waar ze zich graag tussen begeven. Ze kiezen voor bramenstruiken omdat ze dankzij de doornen worden beschermd tegen roofdieren. Daarnaast zitten bramenstruiken altijd bomvol met insecten zoals schorpioenvliegen, roofvliegen, dikkopjes, zweefvliegen en meer heerlijk smakende prooidieren.

Hoe vind je een boomkikker?

Een boomkikker vinden valt nog niet mee. Vanwege hun frisgroene kleur, die gelijk is aan de omgeving én omdat boomkikkers meekleuren met het aanwezige of afwezige zonlicht, is het een uitdaging er één te vinden. Ze hebben een perfecte camouflage. Het beperkte formaat van de boomkikkers tot maximaal vijf centimeter maakt dit nog eens extra moeilijk. Ze leven op geïsoleerde locaties in het oosten en zuiden van Nederland.

Meestal vind je ze in kleinschalige landschappen met een struweelzone en een ondiepe kikkerpoel die vrij is van vis (aangezien die hun eieren opeten). Ze zijn dan voornamelijk op en rond braamstruiken te vinden. Een handigheidje om ze te vinden in het veld, is te letten op de kleine beweging van hun ademhaling. Soms glimmen de kikkers net iets meer als het blad om hen heen en kun je ze vinden door te letten op dit schijnsel.

Wanneer zijn de boomkikkers actief?

De boomkikker is vanaf half april actief en dan met name 's nachts. In de nacht, vroege ochtend of schemer kun je in die periode hun zangkwaliteiten beluisteren. Soms met honderden tegelijk maken ze een krekel-achtig geluid. Zodra de temperatuur boven de 15 à 16 graden komt, zul je ze ook overdag in de struiken zien.

De jonge boomkikkers zullen vanaf half juli de struiken in klimmen en in juli heb je dan ook de beste kans deze zeer kleine variant van soms slechts 1cm vast te leggen. Het beste fotografeer je ze in het vroege ochtendlicht als de schaduwen minder aanwezig zijn of in de periode eind augustus, begin september wanneer het licht minder hard is dan in juni of juli.

Wat neem je mee als fotograaf?

Om boomkikkers te fotograferen heb je een macrolens of een korte telezoom nodig. Denk hierbij aan een lens van rond de 100mm tot 300mm brandpuntsafstand, eventueel in combinatie met tussenringen.

Daarnaast loont het om een reflectiescherm mee te brengen en/of een diffuus scherm. Ook een witte paraplu kan uitkomst bieden om te zorgen dat de harde reflecties op het lijf van de boomkikker en de harde schaduwen op het braamblad afnemen. Om je handen vrij te houden kun je gebruik maken van een Wimberley Plamp die ook ideaal is bij andere vormen van macrofotografie.

Zoek naar vernieuwende beelden

Speel ook eens met je scherptediepte of werk met een groothoeklens om een ander soort beeld te genereren dan de bekende boomkikker-plaatjes gemaakt met een middellange telelens. Op die manier blijf je jezelf en je publiek verrassen. Daarnaast zijn er vandaag de dag digitale mogelijkheden zoals dubbele belichtingen om mee te experimenteren in het veld of op de computer. Vaak geeft dit niet het gewenste resultaat, maar zo nu en dan zit er een topper tussen...

Je hebt geen statief nodig

Zelf werk ik het liefst zonder statief wanneer ik boomkikkers fotografeer. Aangezien ze vrijwel altijd tussen de struiken zitten, loop je het risico dat je met je statief de onderkant van het struikgewas aanraakt. Door trillingen in de struiken gaan de boomkikkers ervandoor. Zorg er dus voor dat je behendig tussen de struiken manoeuvreert zonder deze aan te raken. Vergeet ook niet de mooie insecten die zich in dezelfde struiken bevinden te fotograferen. Hoe mooi de boomkikkers ook zijn, de overige dieren in zijn omgeving zijn vaak ook zeker de moeite waard om vast te leggen.

Ga voorzichtig met de kikkers om

Een belangrijk punt! Boomkikkers zijn beschermde dieren. Die beschermde status hebben ze niet voor niets. Ze zijn erg zeldzaam en kwetsbaar voor verstoringen. Het is dus van het grootste belang dat je voorzichtig met deze fraaie diertjes omgaat. Raak ze nooit aan! Onze handen bevatten allerlei chemicaliën, zeepresten en bacteriën waar boomkikkers niet tegen bestand zijn. Daarnaast is het simpelweg verboden, aangezien het hier om een beschermde soort gaat. Fotografeer ze op gepaste afstand en laat ze daarna met rust zodat ze op hun gemak kunnen opwarmen in de zon.

Auteur

Jeroen Stel

Jeroen Stel is professioneel natuur- en wildfotograaf. Hij heeft een voorliefde voor weidevogels, hazen, amfibieën en insecten. Jeroen levert kwaliteit op een continue basis en weet op te vallen. Hij gaat niet voor de lucky shots maar werkt projectmatig en vaak voor lange periodes aan één onderwerp om dit dan echt uit te diepen. Ook geeft regelmatig hij workshops.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.