Revolutie van fotograferen in de lucht

Wiebe de Jager
1 maand geleden

In tegenstelling tot wat veel mensen denken bestaat luchtfotografie al heel lang: veel langer dan dat drones bestaan zelfs. In deze blog geef ik vanwege het 10-jarige bestaan van mijn website Dronewatch.nl een korte geschiedenis van de luchtfotografie.

Hoe het begon: luchtfotografie vanuit een heteluchtballon

Luchtfotografie, een methode om foto's te maken vanuit de lucht, heeft een fascinerende en rijke geschiedenis die begon in de 19e eeuw. De eerste experimenten met fotografie vanuit de lucht werden uitgevoerd met luchtballonnen. In 1858 maakte de Franse fotograaf en ballonvaarder Gaspar Felix Tournachon, beter bekend als Nadar, de eerste succesvolle luchtfoto's vanuit een luchtballon boven Parijs. Hiervoor gebruikte hij een natte plaatcamera met een zeer lange sluitertijd. De ballon moest dus goed stilhangen, daarom werd deze aan een touw verankerd.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 1

Vliegerfotografie

Naarmate camera’s kleiner werden, ontstonden er ook andere manieren om foto's te maken vanaf grote hoogte, zoals door middel van vliegers. De eerste bekende toepassing van vliegerfotografie werd in 1888 uitgevoerd door Arthur Batut in Labruguière, Frankrijk. Batut, een pionier op dit gebied, ontwikkelde een eenvoudig mechanisme waarmee een camera automatisch kon worden geactiveerd via een tijdsmechanisme wanneer de vlieger op de gewenste hoogte zweefde. Zijn innovaties openden de deur voor zowel wetenschappelijke en militaire toepassingen als voor recreatie en kunst.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 2

Postduiven met camera’s

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd luchtfotografie cruciaal voor militaire doeleinden. Innovaties leidden tot het gebruik van speciaal uitgeruste vliegtuigen die gedetailleerde foto's van vijandelijke posities konden maken.

Tegelijkertijd experimenteerden de strijdkrachten met opmerkelijke alternatieven om luchtfoto's te verkrijgen zonder het risico van bemande vluchten. Een van deze methoden was het gebruik van postduiven uitgerust met kleine camera’s. Deze duiven konden automatisch foto's maken terwijl ze over strategische locaties vlogen. Hoewel deze methode beperkt was in effectiviteit en bereik, en de duiven lang niet altijd terugkeerden, toonde het de creativiteit en inventiviteit van die tijd.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 3

De eerste camera drones

Onbemande luchtvaartuigen, nu bekend als drones, begonnen hun ontwikkeling tijdens de Eerste Wereldoorlog, hoewel ze pas veel later mainstream werden voor fotografische doeleinden. In 1976 introduceerde de Britse firma Westland Aircraft de 'Westland Wisp', een van de eerste pogingen om een op afstand bestuurbaar luchtvaartuig te ontwikkelen voor surveillance en fotografie. Dit pioniersproject trok veel aandacht maar werd commercieel gezien geen succes.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 4

DJI Phantom: ‘iPhone-moment’ voor de dronesector

De echte revolutie in luchtfotografie kwam echter met de opkomst van moderne drones. In 2013 lanceerde DJI, een bedrijf uit Shenzhen, China, de Phantom-serie. Deze drone was revolutionair omdat hij compact, relatief betaalbaar en vliegklaar geleverd werd, en kon worden uitgerust met een GoPro-camera. Dit vergrootte de toegankelijkheid en populariteit van luchtfotografie aanzienlijk.

De Phantom was een keerpunt; het stelde zowel professionals als hobbyisten in staat om verbluffende luchtopnamen te maken met een eenvoudig te bedienen en betaalbaar apparaat. Het wordt soms gezegd dat de introductie van de DJI Phantom het 'iPhone-moment' voor de dronesector betekende.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 5

Huidige generatie drones

Tegenwoordig zijn drones uitgerust met geavanceerde camera's en technologieën die eerder beperkt waren tot professionele of militaire hardware. Voor een paar honderd euro kun je nu een compacte drone kopen die beelden van hoge kwaliteit kan maken. Deze drones beschikken over functies zoals geavanceerde satellietnavigatie, automatische volg modi, obstakel vermijding en live streaming van video. Een mooi voorbeeld is de DJI Mini 4 Pro, die een uitstekende beeldkwaliteit levert en toch slechts 250 gram weegt.

Zelf heb ik in de loop der jaren met veel verschillende drones gevlogen, waaronder bijna alle modellen van DJI - Phantoms, Mavics, Mini's en Inspires- maar ook met drones van andere merken. De onderstaande showreel geeft een indruk van de diverse beelden die ik met verschillende drones heb gemaakt.

Bekijk hier mijn showreel van 2021

Steeds meer toepassingen

Tegenwoordig zijn dronebeelden niet meer weg te denken uit tv-programma’s, documentaires, films en zelfgemaakte YouTube-video’s. Er zijn echter nog veel meer toepassingen van luchtfotografie. In de vastgoedsector worden drones gebruikt om promotiematerialen te creëren. In de landbouw helpen ze bij het beheren van gewassen en het monitoren van de gezondheid van velden vanuit de lucht.

Daarnaast wordt luchtfotografie ingezet voor de inspectie van infrastructuur, zoals bruggen en wegen, waardoor moeilijk bereikbare plaatsen gemakkelijker en veiliger geïnspecteerd kunnen worden. Hulpdiensten zetten drones in om menigten te monitoren, vermiste personen op te sporen en overzicht te verkrijgen tijdens calamiteiten.

Juridische en ethische aspecten

Wie met een camera drone wil vliegen, moet zich eerst als exploitant registreren bij de RDW. Het exploitantnummer moet op de drone worden aangebracht en, als de drone dat ondersteunt, ook worden uitgezonden via Remote ID. Afhankelijk van het gewicht van de drone is er een opleiding vereist voor de Open categorie. Voor drones onder de 250 gram is een dronebrevet niet nodig. Helaas zijn er veel plekken waar je niet mag vliegen, en deze kun je opzoeken in GoDrone of Aeret.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 6

Toekomstige trends

Toekomstige innovaties zullen waarschijnlijk betrekking hebben op verdere integratie van kunstmatige intelligentie in luchtfotografie, waardoor drones autonoom kunnen opereren met weinig tot geen menselijke tussenkomst. Nu al kun je bijvoorbeeld een drone automatisch een onderwerp laten volgen terwijl hij actief obstakels ontwijkt.

Verder wordt verwacht dat de beeldkwaliteit verder zal verbeteren dankzij geavanceerdere camerasystemen. De nieuwste high-end drones kunnen filmen in 8K-resolutie en leveren daarmee bioscoopkwaliteit. Daarnaast wordt de vliegtijd steeds langer, dankzij de almaar toenemende accucapaciteit.

Revolutie van fotograferen in de lucht - 7

Tot slot

Luchtfotografie heeft zich ontwikkeld van een noviteit en een hulpmiddel voor verkenners tot een alomtegenwoordige tool in onze visuele cultuur, gedemocratiseerd door de technologische vooruitgang die drones bieden.

Wat eens het domein was van kunstenaars, professionals en militairen, is nu toegankelijk voor vrijwel iedereen. Dankzij drones is de manier waarop we de wereld zien op revolutionaire wijze veranderd!

Bekijk de huidige drones

Auteur

Wiebe de Jager

Na jarenlang veel plezier te hebben beleefd aan landschaps- en macrofotografie was het tijd voor wat nieuws..., en dat kwam in de vorm van de drone. Sindsdien is hij in de ban van de mogelijkheden van deze vliegende camera's. Wiebe de Jager is auteur van het boek Dronefotografie, dat in juni 2015 verscheen. Wiebe schrijft ook dagelijks over drones op Dronewatch.nl. Verder is hij initiatiefnemer van de publiekscampagne Vlieg je drone veilig.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.