Review: Benro Master TrueNight filter voor nachtfotografie

Johan van der Wielen
5 jaar geleden

Mensen die mij kennen weten dat ik ambassadeur ben van de Nacht van de Nacht en in mijn nachtfotografie statements wil maken tegen lichtvervuiling. Het menselijke nachtelijke licht is niet alleen van grote invloed op fauna, maar ook op het milieu. Verlichting is van grote invloed op ons: Nederlanders slapen slechter in het door het licht overspoelde westen dan in het oosten. Maar wat dacht je van de wakende nachtfotograaf? Nederland is – een discutabele eer – het meest lichtvervuilde land ter wereld.

Een Work-around voor lichtvervuiling

Ik ben graag in Scandinavië omdat daar de nacht nog echt donker is. Toch ligt er voor mij een belangrijke taak in Nederland weggelegd. Juist hier zie ik het als mijn plicht om mensen te wijzen op hoeveel licht er is en wat de enorme impact is. Voor mij is lichtvervuiling een doel, maar voor de meeste andere nachtfotografen is het een vreselijke gele zweem over het beeld. Waar je in Nederland ook fotografeert, zelfs op het donkere Schiermonnikoog, overal is de invloed als een vieze warme deken op het beeld zichtbaar...

Als workaround gebruiken de meeste fotografen de truc om de witbalans op 3000K á 3500K te zetten. Het is dan niet weg, maar omdat je foto extra blauw is valt het minder op. Deze truc gaat goed zo lang je geen werkelijke kleuren in het beeld hoeft te hebben, zolang het niet erg is dat alles té blauw wordt. Maar sinds de komst van het Benro TrueNight filter er is een nettere manier.

Wat doet het TrueNight filter?

De naam zegt het al, het Benro Master TrueNight filter is een 'echt' nachtfilter. Een deel van het licht wordt weggefilterd, precies dat deel waarin het meeste van de lichtvervuiling zit. Het grootste deel van het licht waar we als fotograaf last van hebben komt door natriumlampen. Deze lampen zenden licht uit in een heel specifiek deel van het lichtspectrum, namelijk in de golflengte van 575nm á 600nm. Het TrueNight filter laat precies dit deel van het spectrum niet door. Dit komt door speciaal didymium glas. Wanneer in het beeld geen licht in dit spectrum aanwezig is zouden de beelden met en zonder filter gelijk moeten zijn, terwijl bij meer lichtvervuiling het gele, oranje licht verdwijnt.

Het filter is een paars-roze glasplaat die zowel als schroeffilter (voor 77mm en 82mm) en als een vierkante plaat te koop is voor het 100mm filterhouder systeem. Ikzelf werk met de vierkante, want deze voelt zeer solide en stevig aan. Hij past perfect in iedere filterhouder. De hoekjes zijn afgerond zodat je geen onverwachte sneeën in je vingers of kapotte handschoenen krijgt. Hoewel ik als ambassadeur natuurlijk in essentie wil dat zo’n filter überhaupt niet eens nodig zou moeten zijn, ben ik als nachtfotograaf blij dat er nu een mogelijkheid is om op fijnere manier om te gaan met de menselijke drive naar licht.

Review: Benro Master TrueNight filter - 3
Review: Benro Master TrueNight filter - 4

Het filter in vergelijking met de 'normale' witbalans workaround

Ik ben benieuwd in hoeverre er verschil te zien is tussen de 3500K-truc en het TrueNight filter. Wat in de foto's hieronder opvalt is, om de foto mèt filter net zo licht te krijgen als zonder, de ISO een volledige stop omhoog moest. Ik had natuurlijk de sluitertijd dubbel zo lang kunnen maken of het diafragma kunnen verlagen, maar om de scherptediepte èn de beweging van de sterren gelijk te houden heb ik gekozen voor een ophoging van de ISO. Dat betekent dat hier de helft van het licht is weggefilterd met het TrueNight filter, oftewel, de lichtvervuiling bepaalde in dit geval dus de helft van het aanwezige licht! Dat is best schrikbarend. Verder is te zien dat met de 3500K-truc het lichtvervuilingsprobleem redelijk te tackelen is, hoewel beide beelden toch een andere uitstraling hebben wat kleur betreft. Wanneer is het filter dan noodzakelijk?

Review: Benro Master TrueNight filter - 5
Review: Benro Master TrueNight filter - 6
Review: Benro Master TrueNight filter - 7

Grote verschillen

Eenmaal aan de slag met het filter blijken de verschillen enorm te zijn. Omdat onze ogen enerzijds zo gewend zijn aan een lichtvervuilde nachtelijke hemel, maar belangrijker nog omdat onze ogen ’s nachts nauwelijks kleur waarnemen, hebben wij niet door hoeveel lichtvervuiling er om ons heen is. Bijna ieder beeld wat ik maakte zonder filter en wat er best prima uitzag, bleek een enorme transformatie te ondergaan wanneer het filter werd gemonteerd. Het is niet zo dat sterren meer zichtbaar worden, want er komt geen licht bij. Maar omdat de gele zweem uit de lucht wordt weggefilterd, wordt de hemel donkerder terwijl het sterrenlicht gelijk blijft. Het licht-donker contrast wordt groter en daardoor zijn sterren beter zichtbaar!

Review: Benro Master TrueNight filter - 8
Review: Benro Master TrueNight filter - 9
Review: Benro Master TrueNight filter - 10
Review: Benro Master TrueNight filter - 11
Review: Benro Master TrueNight filter - 12
Review: Benro Master TrueNight filter - 13

Correctie in belichting

Voor mij bleek het werken met het Benro TrueNight filter een enorm meerwaarde te hebben. Zonder de witbalans te hoeven veranderen krijg je nu een diep blauwe sterrenhemel waarin de sterren veel beter uitkomen. Wat je wel merkt is dat je de belichting constant moet corrigeren. Afhankelijk van de hoeveelheid lichtvervuiling is dat voor mij 2/3e tot 1 1/3e stop. Wanneer je al hoog in de ISO zit met een laag diafragma en een lange sluitertijd is dat soms even puzzelen. Maak je de sluitertijd tweemaal zo lang dan loop je het risico op bewogen sterren in beeld, een lager diafragma moet je wel hebben als mogelijkheid met je objectief en daarom is het vaak de ISO die nog een extra stop omhoog moet. Dat zorgt voor meer ruis, maar bedenk wel dat door een hogere lichtgevoeligheid, de zwakke sterren beter uitkomen!

Review: Benro Master TrueNight filter - 14
Review: Benro Master TrueNight filter - 15

Werkt het filter altijd?

Nee, helaas werkt het filter niet altijd. Voor mij is het een geweldig filter voor foto's van kraakheldere sterrenhemels. Je kunt echt de gele zweem uit de nacht krijgen. Maar op het moment dat er bewolking bij komt kijken, kun je gele wolken niet ineens wit krijgen...

Bij bewolking zie je dat er wel degelijk een stuk van het licht wordt weggefilterd, maar dan blijkt dat niet al het licht in het spectrum valt dat het Benro TrueNight filter wegfiltert. Zo blijft er een vieze rode zweem over wanneer het geel en oranje eruit wordt gehaald. Bewolking, zeker dichtbij de lichtbron, zorgt in sommige gevallen helaas voor lelijke kleuren bij gebruik van het filter. Ook wanneer de lichtbron direct in beeld komt werkt het filter niet lekker. Dan krijg je al snel dezelfde vieze, rode kleur. Ik heb het filter ook gebruikt met volle maan op Schiermonnikoog om te kijken of er dan nog lichtvervuiling te zien is en dus effect. Want de maan schijnt zó fel dat het maanlicht eigenlijk de meeste lichtvervuiling overstraalt...

Review: Benro Master TrueNight filter - 16
Review: Benro Master TrueNight filter - 17
Review: Benro Master TrueNight filter - 18

Aan instellingen lijkt er weinig anders te zien maar de kleur is wel degelijk anders. Toch is het eindresultaat van zonder filter met witbalans correctie nagenoeg gelijk aan de foto met filter. Alleen aan de rode straatlantaarn links is een klein verschil te merken.

True Night Aurora: wow!

Zeker zie ik bij foto's in Nederland effect, vooral bij heldere sterrenhemels is het effect enorm en komende sterren een stuk beter door. Maar toen ik het Noorderlicht in Noorwegen ging fotograferen zag ik dat ik eigenlijk niet zonder het filter kon...

Review: Benro Master TrueNight filter - 19
Review: Benro Master TrueNight filter - 20

Mijn eindconclusie

Nogmaals, als ambassadeur van de Nacht van de Nacht vind ik het in essentie treurig dat er zo’n filter nodig is om de ‘echte’ nacht te laten zien. Maar als nachtfotograaf kan ik hiermee juist goed laten zien hóe erg het is. Ik kan nu bijna hetzelfde beeld creëren alsof er geen lichtvervuiling aanwezig is en dat is een enorm krachtig middel!

Haalt het filter alle lichtvervuiling eruit? Nee, zeker niet. Reflectie tegen bewolking en direct licht houden een soort paarse-rode zweem over, maar worden zeker niet kleurloos. Bij heldere sterrenhemels werkt het Master TrueNight filter echter enorm goed, zeker als je niet midden in het kassencomplex staat. Alles heeft zijn grenzen, maar als je die eenmaal kent kun je met dit filter enorm gave dingen doen. Scherpte- of contrastverlies heb ik niet kunnen bespeuren. Nachtfotografie niet de tak van sport waarbij absolute scherpte van grootste belang is, maar toch is het fijn dat het filter geen afbreuk doet aan de beeldkwaliteit.

Bedenk dat je wel nóg hoger in de ISO moet omdat je best wat licht kwijt bent. Maar dat heeft de echte nachtfotograaf er zeker voor over. Ook tijdens het blauwe uurtje zal dit filter grote diensten bewijzen. Al met al ben ik enorm tevreden. Met de witbalans truc kun je een heel eind komen, maar als je echt verder gaat met het fotograferen van sterrenhemels dan kan het eigenlijk niet anders dan dat dit filter ’s nachts mee op pad gaat. Nu nog zorgen dat je niet uit macht der gewoonte je filterhouder uit de tas gooit voor je op pad gaat. Been there...

Pluspunten

  • Zorgt voor perfecte kleuren bij Noorderlicht
  • Geen waarneembare afname van scherpte of contrast
  • Hele goede oplossing voor de gele lichtvervuilingszweem aan heldere sterrenhemel
  • Te koop als schroeffilter (maten 77mm en 82mm) en 100mm plaatfilter
  • Solide en stevige glasplaat, echt onderdeel van de Master-serie
  • Plaat past perfect in het Benro FH100M2 filtersysteem
  • Wordt geleverd in een goede, beschermende hoes

Minpunten

  • Haalt niet alle lichtvervuiling weg, er is vaak in de hoeken nog een paars-rode zweem over
  • Werkt minder mooi in combinatie met veel wolken of de lichtbron in beeld

Auteur

Johan van der Wielen

Natuur- en landschapsfotograaf Johan van der Wielen wil met zijn beelden niet alleen de schoonheid maar ook het belang van de natuur laten zien. Met zijn enthousiasme, energie en passie voor de natuur wil hij anderen inspireren om naar buiten te gaan en zich te laten overweldigen door zowel de grootsheid als kleinste details van het leven om ons heen. Zijn beelden gaan vooral om de ervaring en beleving, de sfeer en emotie.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.