Het Beeldrecept van Tijmen Berens: botsingen tussen mens en dier

1 jaar geleden

In het Beeldrecept ontdek je hoe een bepaalde foto tot stand is gekomen. Denk bijvoorbeeld aan de instellingen die zijn gebruikt, de nodige voorbereidingen en welk objectief je nodig hebt. Tijmen Berens heeft met de foto ‘Botsingen tussen mens en dier’ de eerste prijs gewonnen in de categorie dier van de bekende National Geographic fotowedstrijd en is door de vakjury verkozen tot overall winnaar. In dit Beeldrecept ontdek je wat er precies te zien is en zie je meer van Tijmens werk!

“Aan de snavel van de kauw is te zien dat hij nog niet volgroeid is, zie ook het gelige randje onder het oog. Jonge vogels kunnen als ze jonger zijn vaak hun snavels verder open doen. Dit is handig voor bij het voeren. Zodra ze ouder worden gaat het gelige randje weg en hebben ze een snavel zoals wij die kennen van volgroeide vogels.”

Welke voorbereidingen heb je getroffen?

De voorbereidingen begonnen al lang voordat deze foto gemaakt was. Nadat ik het idee had gekregen om een serie te maken over gewonde, wilde dieren in Nederland heb ik contact gelegd met Avolare. Al snel ben ik langsgegaan voor een rondleiding en een uitgebreid interview zodat ik alles tot in de kleinste details zou weten.

Na de rondleiding en het interview heb ik alle informatie voor mezelf op een rijtje gezet en heb ik een concept opgesteld. Ik heb nog meer onderzoek naar het onderwerp gedaan en een duidelijke boodschap beschreven die ik met mijn werk wilde laten zien. Hierdoor had ik een goed overzicht voor mezelf en wist ik wat ik wilde vertellen én wat ik wilde laten zien. Daarna ben ik begonnen met het maken van de beelden.

Wat zien we precies op de foto?

Bij de wildopvang van Avolare worden wilde dieren geholpen die door menselijk toedoen gewond zijn geraakt of in de problemen zijn gekomen, om deze vervolgens weer gezond terug de natuur in te laten gaan. Avolare krijgt van de dierenambulance dagelijks verschillende wilde dieren binnen. Bij binnenkomst in het duurzame, innovatieve complex wordt eerst goed onderzocht wat het dier mankeert en hoe hij geholpen kan worden. Op de foto zie je hoe er bij deze jonge kauw gecontroleerd wordt of de vleugels niet gebroken zijn.

“Ik ben zelf geen vrijwilliger, gelukkig hebben ze er al meer dan genoeg. Ik ben fotograaf en ben er expliciet om te doen waar ik voor kom. Dat is om te laten zien wat voor een geweldig werk ze doen en hoe wij, als mensen, kunnen voorkomen dat een dier gewond raakt. Beter voorkomen dan het aan de achterkant proberen op te lossen.

“Ik zag de National Geographic fotowedstrijd voorbijkomen op social media en dacht meteen aan mijn lopende project en deze foto. Naast dat mensen de foto misschien mooi zouden vinden, hoopte ik door het meedoen meer aandacht te trekken voor het onderwerp dat ik met de serie belicht. Ik wil mensen informeren en bewustmaken over wat er beter kan.“

Hiermee heeft Tijmen gefotografeerd

Het Canon EF 50mm f/1.8 STM objectief is op dit moment mijn favoriete lens. Het is een vrij goedkope lens met een goede kwaliteit. Kleuren komen hiermee erg mooi uit en daarnaast houd ik erg van het werken met scherptediepte. Daarom werk ik graag met lenzen met een groot diafragma.

Deze instellingen zijn gebruikt

De foto is gemaakt met een diafragma van f/1.8, met een sluitertijd van 1/400e van een seconde en met een ISO-waarde van 100. De snelle sluitertijd heb ik gebruikt omdat het licht van de lamp bij de onderzoekstafel erg fel is. Om de belichting van de foto correct te krijgen heb ik mijn sluitertijd korter gemaakt.

Ik heb voor een groot diafragma gekozen om zo de focus te leggen op het kopje en dan voornamelijk het oog van de kauw. Je ziet de foto van het scherpe oog langs zijn hals naar de vleugels toe steeds onscherper worden. Daarnaast zie je de doktersjas nog onscherper op de achtergrond. Als deze foto met een kleiner diafragma gemaakt zou zijn, dan zouden de plooien en schaduwen op de jas naar mijn mening te veel afleiden van wat ik wilde laten zien en vertellen.

Heb je ergens extra op gelet?

Bij documentaire-fotografie moet je vaak erg snel handelen. Een moment dat je vast wil leggen kan voorbij zijn voordat je het weet. De instellingen heb ik daarom zo snel mogelijk ingesteld. Zo kon ik mij volledig focussen op het vastleggen van de blik en emotie van de jonge kauw. Ik wilde dat hij in de camera keek en dat het oog goed zichtbaar was. Daarnaast houd ik van symmetrie en een evenwicht in het beeld waarbij er geen objecten of kleuren zijn die afleiden. Ik heb gewacht totdat al deze elementen samen kwamen.

Is er nog iets aan de foto bewerkt?

Bij sommige camera's komen foto's er naar mijn mening wat plat uit. Met het bewerken van beelden in mijn documentaire-werk probeer ik de foto zo dicht mogelijk naar de werkelijkheid te trekken. In dit geval heb ik dat gedaan door in Adobe Lightroom het contrast iets omhoog te doen, het zwart meer zwart te maken, het wit meer wit en meer helderheid en textuur toe te voegen. Tot slot zorg ik ervoor dat de kleuren correcter zijn met kalibratie en verscherp ik het beeld.

Mensen hebben mij gevraagd waarom ik de zwarte puntjes, die te zien zijn op de onderzoekstafel, niet heb weggewerkt. Ik heb dit bewust niet gedaan, omdat ik met mijn beelden een werkelijkheid wil laten zien en het weghalen of toevoegen van dingen uit de foto gaat daar tegenin.

Waarom vind je deze foto zo mooi?

Deze foto heeft voor mij elementen die interesse of vragen opwekken. Het moet je nieuwsgierig en benieuwd maken naar het verhaal erachter en de andere beelden in de serie. Dit maakt het voor mij een mooi beeld, het zorgt ervoor dat ik mensen kan informeren over een belangrijk onderwerp.

Ook vind ik de blik van de kauw erg mooi: hij wordt geholpen maar je lijkt uit zijn uitdrukking af te kunnen lezen dat hij er sceptisch over is. Tot slot komen voor mij de kleur van het oog en de handschoenen mooi overeen. Doordat er verder zo goed als geen kleur in de foto zit, springen deze er echt uit.

“In Nederland raken er veel wilde dieren gewond door toedoen van de mens. Vaak is dit onwetendheid. Een vogel valt uit het nest door het snoeien van de heg, een egeltje verliest zijn pootje door een robotgrasmaaier en zo zijn er nog veel meer vervelende ongevallen die makkelijk voorkomen kunnen worden. Naast het helpen van gewonde dieren is het de missie van Avolare en mijn serie om mensen bewust te maken en te informeren. We kunnen de gewonden beter voorkomen dan blijven genezen.”

Heb je tips voor andere fotografen?

Heb geduld tijdens het fotograferen! Een documentaire-serie maak je niet zomaar even. Bedenk van tevoren wat voor een beeld je wilt laten zien, hoe het licht moet zijn, waar het onderwerp in beeld moet komen, welke kleuren er in beeld komen en ga zo nog maar even door. Wacht vervolgens tot alle elementen samenkomen, maar dit kan even duren…

Over Tijmen

Tijmen Berens is 24 jaar en komt uit Arnhem. Zijn grootste interesse ligt bij documentaire-fotografie, maar hij houdt zich ook bezig met event-, straat- en architectuurfotografie. Met zijn documentaire-beelden hoopt hij mensen en dieren te helpen door de verhalen te vertellen die anders misschien ongehoord blijven.

Tijmen volgt de opleiding Toegepaste fotografie en beeldcommunicatie op de Nederlandse Academie voor Beeldcreatie. Toen hij daarmee begon had Tijmen eigenlijk pas net een camera in handen, omdat hij veel moeite heeft gehad met het kiezen van een passende vervolgopleiding. Maar hoe verder hij ermee kwam, hoe leuker het fotograferen werd en inmiddels is fotografie de passie waarvan hij na het afstuderen zijn beroep wil maken.

De foto waar dit Beeldrecept over gaat, maakt onderdeel uit van een gelijknamige serie waar Tijmen nog steeds mee bezig is. De andere foto’s zijn hier een klein voorproefje van. In de uiteindelijke serie zie je verschillende wilde dieren gewond aan komen en verzorgd worden om vervolgens weer gezond de natuur te gaan. Ben je nieuwsgierig naar meer? Volg Tijmen op Instagram om de serie te volgen.