Noise stacking voor het verminderen van ruis: zo doe je dat!

Jorris Kuijper

2 jaar geleden

Iedere fotograaf loopt er wel eens tegen aan. Je bent op locatie, drone uitgepakt, je stijgt op en dan zie je het. Het licht valt tegen, wellicht grauw of zelfs te donker. De oplossing, je ISO-waarde omhoog schroeven om er een goede foto uit te halen, ISO 200, wellicht 400? Helaas is de relatief kleine sensor van een drone erg gevoelig voor ruis als de ISO-waarde boven de 100 uit komt. Met sommige lichtcondities zie je ruis zelfs ontstaan bij ISO 100. Wat kan je helpen in deze situatie? Een techniek die noise stacking wordt genoemd!

Wat is de ISO-waarde precies?

Eerst wat extra technische praat. De ISO-waarde verhogen is een softwarematige handeling en er verandert niks aan de sensor zelf. Van ISO 100 naar ISO 200 houdt in dat de software bepaalt dat de waardes die de sensor vastlegt worden verdubbeld om de belichting te verhogen. Kort door de bocht zorgt deze aanpassing voor extra ruis. Hoe kleiner de sensor is, hoe kleiner de pixels qua oppervlak. Hierdoor ontvangt deze minder licht en is er meer softwarematige lichtversterking voor nodig, wat leidt tot meer ruis.

Wat is noise stacking?

Noise stacking is een speciale techniek om ruis in een foto te verminderen. Je bereikt de vermindering van ruis door meerdere foto’s met identieke instellingen (diafragma, sluitertijd en ISO) te stapelen en samen te voegen in bijvoorbeeld Adobe Photoshop. Waarom werkt deze techniek?

Elke foto bevat een willekeurig ruis patroon. Dit komt omdat de gemeten lichtwaarden bij de sensor fouten bevatten, dit is de ruis. Deze fouten zijn bij elke gemaakte foto anders. Het samenvoegen van foto’s met dezelfde instellingen en compositie zal minder ruis opleveren, omdat de foto’s elkaar aanvullen. Waar een foto ruis op een specifieke plek heeft, kan de andere foto dit niet hebben. Adobe Photoshop kan deze foto’s samensmelten om de ruis van de ene foto te vervangen voor de kleuren die een andere foto op dezelfde plek zal hebben. Het eindresultaat van deze foto heeft minder ruis dan het origineel en zal goed bruikbaar zijn, bijvoorbeeld voor een afdruk.

Wanneer gebruik je noise stacking?

Vaak is het vooraf al duidelijk dat een foto meer ruis zal bevatten. Dit komt omdat de condities niet toestaan dat er een lage ISO-waarde wordt gebruikt. Soms is er zelfs ruis op een bewolkte dag met ISO 100. Als je weet dat de mogelijkheid op veel ruis bestaat en het onderwerp het toelaat, kun je kiezen voor noise stacking. Je kiest bewust voor meerdere identieke foto’s die je later samenvoegt om tot een hoog kwaliteit eindresultaat te komen.

Waar houd je rekening mee?

Met noise-stacking werk je in de burst modus om er voor te zorgen dat er nauwelijks tot geen beweging is tussen de foto’s die je maakt. Bij dronefotografie is wind de belangrijkste factor. Hoe kleiner de drone, hoe gevoeliger deze is voor beweging tijdens een winderige dag. Deze methode werkt bovendien niet voor onderwerpen die de neiging hebben snel te bewegen. Denk hierbij aan bomen in de wind en auto’s die voorbij rijden. Het beste resultaat krijg je met statische onderwerpen en composities.

Zo werkt noise stacking stap voor stap

Je begint met de instellingen van de drone aan te passen naar de Burst modus, bij voorkeur de burst instelling met vijf foto’s. Deze instelling zorgt er voor dat er in een zeer korte tijd, vijf identieke foto’s worden gemaakt met gelijke instellingen. Mocht je drone geen burst modus hebben, probeer dan om zo snel mogelijk vijf identieke foto’s achter elkaar te maken op de single shot mode. Controleer na het fotograferen of de burst modus van je drone zijn werk heeft gedaan, of dat je eigen single shot ‘burst’ is gelukt.

Zo voeg je noise stacking foto’s samen

Stap 1: De foto's inladen en licht bewerken

Laad alle foto’s in Lightroom. Bewerk de eerste foto heel licht, daarmee bedoel ik alleen de juiste belichting en wellicht de schaduwen wat verhogen en de hooglichten wat omlaag. Als je tevreden bent met de bewerking, kopieer en plak je deze instellingen over alle vijf de foto’s. De verdere nabewerking kan met het samengevoegde eindproduct dat straks uit Photoshop komt.

Stap 2: Openen als lagen in Photoshop

Selecteer de vijf bewerkte foto’s in Lightroom, klik met je rechtermuisknop en selecteer Bewerken in > Open als lagen in Photoshop. Vervolgens zal Photoshop de foto’s in een nieuw project laden in aparte lagen. Dit kan even duren, probeer te wachten tot het laden klaar is.

Stap 3: Lagen automatisch uitlijnen

Ondanks de burst mode kan er een kleine beweging zijn geweest door verplaatsing van de drone door bijvoorbeeld wind. Selecteer alle vijf de lagen en klik bovenin op Bewerken > Lagen automatisch uitlijnen > Auto > OK. Photoshop zorgt er nu voor dat de foto’s perfect uitgelijnd zijn. Daarna kun je verder met de volgende stap.

Stap 4: Converteren tot slim object

De lagen zullen nog geselecteerd zijn, zo niet selecteer deze weer alle vijf. Klik met rechtermuisknop op de geselecteerde lagen > Converteer tot slim object. Als de lagen zijn samengevoegd tot een slim object en je deze hebt geselecteerd kun je door naar de laatste stap.

Stap 5: Mediaan en nabewerking

Klik bovenin op Laag > Slim Object > Stack Mode > Median. Photoshop werkt nu zijn magie en na deze stap is de noise stack klaar. Door naar het histogram te kijken kun je zien of de belichting goed gebalanceerd is. Sla het project op, dit kan door CMD + S (Mac) of CTRL + S (Windows) als snelkoppeling te gebruiken. De foto gaat automatisch terug naar Lightroom als je vanuit Lightroom bent gestart. Zodra de foto zichtbaar is in Lightroom kun je deze verder bewerken naar wens en je hebt een echte noise gestackte foto!

Ik gebruik in Lightroom vaak de optie om nog wat ruis te verminderen en schuif daarbij voorzichtig met de slider om te zoeken naar een mooi gebalanceerd eindresultaat. In de noise stack foto heeft Adobe Lightroom veel meer informatie om mee te werken dan met een van de enkele originele foto's. Ik probeer altijd om de lichtbron nog wat te versterken en aan de andere kant nog wat contrast te creëren in de foto.

De dos voor noise stacking

• Maak zoveel mogelijk foto's van verschillende composities met behulp van de burst modus
• Maak een stack van 5 foto's in plaats van 3 foto's om de kans op een mooi eindresultaat te vergroten
• Fotografeer in RAW zodat de bestanden meer informatie beschikbaar hebben voor de nabewerking
• Werk met een snelle sluitertijd om de kans op beweging zo klein mogelijk te maken

De don'ts voor noise stacking

• Proberen om foto's met bewegende onderdelen te stacken
• Een foto zwaar bewerken voordat je de foto's samengevoegd tot een geheel
• Met een lange sluitertijd fotograferen waardoor beweging kan ontstaan