Hoe fotografeer je wielersport?

Vincent Riemersma

5 jaar geleden

Teamfotograaf zijn bij een wielerteam in een grote ronde of klassieker heeft een aantal voordelen én een aantal nadelen. Het grootste voordeel is dat je op plaatsen komt waar de andere fotografen niet mogen of kunnen komen. De teambus, massages in het hotel, de teambesprekingen etc. Dit geeft je de mogelijkheid om unieke beelden te maken en het publiek inzicht te geven in alles wat zich voor, na, in en om de koers afspeelt. Zo fotografeer ik onder meer de voorbereidingen en de laatste massages in het hotel:

Ook volgen we de (laatste) trainingen met video en fotografie vanuit de achterbak van een Mini Clubman. Gelukkig zijn er genoeg lachende en ontspannen gezichten bij de renners, ondanks de ziedende hitte en het weinig tot de verbeelding sprekende trainingsparcours (een snelweg op en neer). Hieronder zie je hoe het filmen en fotograferen vanuit de auto ging tijdens de laatste training voor de start van de Giro d'Italia 2018:

Met remote camera's werken

Het grootste nadeel als teamfotograaf is dat je vaak ìn de koers niet op een motor zit, zoals de meeste persfotografen. Bij de lange punt-tot-punt-etappes zie je de renners daarom weinig, soms onderweg zelfs maar één of twee keer. Om in deze beperkte momenten mijn beeldopbrengst en diversiteit aan beeld in de koers te maximaliseren, gebruik ik vaak één of twee remote camera’s. De camera’s staan, hangen of liggen op een andere plek dan waar ik zelf sta en vaak ook met een heel ander objectief qua brandpuntsafstand. Op deze manier maak ik een totaal ander beeld, van vaak exact hetzelfde moment.

Een camera van afstand triggeren

Met behulp van een zender op de camera of in je hand en een ontvanger op de remote camera, kun je de camera af laten gaan wanneer je wilt. Plaats je de zender bovenop de camera die je in je hand hebt, dan gaat de remote camera gelijktijdig af wanneer jij de camera in je hand afdrukt. Staat de camera op een ander punt gericht? Dan kun je er ook voor kiezen om de zender handmatig af te laten gaan.

Zelf maak ik daarvoor gebruik van de Pocketwizard Plus III triggers, vanwege hun grote bereik en hoge betrouwbaarheid. Hiermee gaan de remote camera’s eigenlijk altijd af. Maar ik heb wel eens missers als ik ze aan een metalen constructie bevestig, of erachter of eronder plaats.

Verken vooraf de omgeving

De derde etappe van de Giro d’Italia in Israël dit jaar, van Be’er Sheva naar Eilat, was zo’n punt-tot-punt-etappe. Op wat draaien en keren na, reed het peloton het grootste deel van de dag over een rechte snelweg naar het zuiden. Vlak voor de start van de wedstrijd vertrokken alle teamauto’s voor het peloton uit naar de verschillende verzorgingsposten. Ons punt bevond zich midden in de woestijn, maar gelukkig met een mooi uitzicht in de verte en mooie landschapselementen rond de verzorgingsplaats waarmee ik kon werken.

Ruim twee uur voor het peloton kwam, kwamen wij aan op deze positie en ik had daardoor genoeg tijd om de omgeving van de verzorgingspost te verkennen en een goede plek voor mijn remote camera te zoeken. Het liefst plaats ik 'm op een hoger gelegen punt, maar dat was niet aanwezig in de nabije omgeving. Mijn blik viel daarom uiteindelijk op een lager gelegen, uitgedroogd stukje klei op zo’n 100 meter van het parcours af. Ik visualiseerde daarbij een dramatische voorgrond van uitgedroogde grond met in verte een lint van kleine wielrenners.

Maak gebruik van je groothoek

Om dat dramatisch effect te krijgen moest ik een groothoekobjectief gebruiken en maakte ik gebruik van de Nikkor 14-24mm f/2.8 op 19mm. Voor een grote scherptediepte zet ik het diafragma op f/11. Ik wilde zoveel mogelijk voorgrond in beeld krijgen en legde de camera op de droge grond, waarna ik de hoogte instelde door een nabijgelegen steentje onder de zonnekap van het objectief te schuiven. Omdat er nauwelijks publiek langs de weg stond kon ik de camera veilig op een grote afstand neerleggen. Ik stel de camera in en test de trigger een laatste keer. Dit is geen moment om de trigger per ongeluk op een verkeerd kanaal te hebben staan, of gewoon helemaal niet aan. Dat is me ook al eens overkomen...

Zelf ging ik langs het parcours op de weg staan met twee camera’s. Eén met een Nikkor AF-S 70-200mm f/2.8 VRII telezoom objectief en op de andere een Nikkor AF 50mm f/1.4D objectief. Deze laatste is een onderschat klein, handzaam en supersnel objectief dat makkelijk in een broek- of jaszak past. Beide body's met een Pocketwizard Plus III trigger.

Op zoek naar mijn eigen renners

Zodra de helikopter in de verte in zicht komt, weet je dat het circus in aantocht is, voorafgegaan door een onvoorstelbaar lange colonne auto’s en motoren. Je eigen renners vinden in een rijdend peloton is niet altijd eenvoudig, dus tijd om op te letten en scherp te zijn. Omdat we bij de zone staan waar de eetzakjes worden uitgedeeld is de snelheid van het peloton behoorlijk lager. Hierdoor rijden ook de motoren veel dichter op het peloton en met de 70-200mm kan ik enkele beeldjes maken, maar steeds met enkele motoren in beeld.

In het begin van het peloton probeer ik nog met de 70-200mm rijders te zoeken en vind er een paar. Daarna wordt het te druk in beeld en snel wissel ik van body en met de 50mm speur ik de rest van het compacte peloton af. Nu moet je ook een klein beetje geluk hebben dat er niet steeds een andere renner in je beeld rijdt. Het lukt me om vijf van de acht rijders goed in beeld te krijgen, een mooie score.

De remote camera gaat uiteindelijk 61 keer af. Ik kies het beeld uit waarbij de rij van renners niet het hele beeld beslaat. Net dat extra 'andere' beeldje dat de serie dynamisch maakt.

Remotes voor onderscheidende beelden

Als teamfotograaf ga ik primair mee voor al het beeld achter de schermen en niet of nauwelijks voor het wedstrijdbeeld zelf. Toch probeer ik zoveel mogelijk mee te pakken. Anders is het direct naar de finish rijden om daar te wachten totdat de renners daar aankomen. Met behulp van remotes kan ik de opbrengst in de weinige mogelijkheden toch maximaliseren.

Remotes zijn uiteraard niet nieuw en worden al tientallen jaren gebruikt door legio type professionele fotografen. Het valt mij echter op dat, juist onder enthousiaste hobbyisten, het gebruik opvallend laag is, terwijl het een scala aan mogelijkheden biedt om onderscheidende beelden te maken.

Velen denken wellicht dat het heel duur is om met remotes te beginnen, maar dat hoeft zeker niet het geval te zijn. Heb je nog een oude body liggen, of schaf een ouder model tweedehands aan, dan heb je alleen nog een paar triggers en een triggerkabel nodig en je kunt beginnen. Je kunt de camera eenvoudig op een statief zetten of op de grond leggen om een nieuwe dynamische hoek te creëren. Op een later stadium kun je altijd gaan kijken naar een betere body als remote camera of naar super klemmen, magic arms, grondstatieven en dergelijke om je mogelijkheden te vergroten.

Wat neem ik allemaal mee?

Ik heb twee tassen: de Think Tank Airport Security V3.0 rolkoffer en de Think Tank Airport Accelerator rugzak. En wanneer ik aan het fotograferen ben, gebruik ik ook een Think Tank Belt systeem.

• Twee x Nikon D5 Body's
• Nikon D3s Body
• Nikon 16mm f/2.8 fisheye
• Sigma Art 35mm f/1.4
• Nikon AF-D 35mm f/2
• Nikon AF-D 50mm f/1.4
• Nikon AF-S 58mm f/1.4
• Nikon AF-S 105mm f/1.4
• Nikon AF-S 14-24mm f/2.8
• Nikon AF-S 24-70mm f/2.8
• Nikon AF-S 70-200mm f/2.8 VR II
• Nikon AF-S 400mm f/2.8 VR II
• Drie Pocketwizard Plus III tranceivers
• Manfrotto Magic Arm
• Manfrotto Superclamb
• Zelfgemaakte groundplate
• DJI Mavic Pro drone