Handige tips voor food fotografie

4 jaar geleden

Het is bijna alsof iedereen culinair fotograaf is. In een restaurant liggen de smartphones overal klaar op tafel. Zo gauw de borden geserveerd worden, lichten de schermpjes op en worden de snapshots van al dat lekkers in een oogwenk gemaakt en gedeeld. Vaak is de kwaliteit van die foto’s erbarmelijk. Te veel contrast, lelijke schaduwen, slechte kleuren… De mooie creatie van chef is plots een heel stuk minder appetijtelijk geworden. Maar smakelijke foodfoto’s maken is niet zo heel erg moeilijk, als je maar wat basisprincipes respecteert!

Let op de bokeh

Smartphones worden steeds vernuftiger. Waarom zou je nog een camera meesleuren, terwijl je met een mobieltje ‘even goede’ foto’s maakt? Qua pixels zetten smartphones inderdaad heel knappe resultaten neer. Geen twijfel daarover. Maar met een ‘echte’ camera heb je wat extra troeven doordat je sluitertijd en diafragma op een artistieke manier kunt combineren. En dat is met een mobieltje niet te realiseren. Een spiegelreflex- of systeemcamera is onontbeerlijk.

Gezien het onderwerp stills zijn, is de sluitertijd onbelangrijk en gebruik je de diafragmavoorkeur. Bij Nikon en Fujifilm is dat A en bij Canon AV. Met weinig scherptediepte (een grote diafragma-opening), isoleer je het onderwerp volledig tegen een onscherpe achtergrond. Dit effect is zo eigen aan professionele foodfotografie. Macro-objectieven of lichte tele’s zijn het best geschikt voor zulke opnames en leveren een mooie bokeh. De ideale brandpuntafstand ligt ergens tussen de 70mm en 110mm, met een diafragma van f/1.8. Groothoeklenzen zijn dus niet echt geschikt voor culinaire fotografie.

Verder is een goed en stevig statief onontbeerlijk. Niet enkel om trilling te vermijden, maar ook om je compositie in te stellen. Voorts heb je ook je handen vrij. Er is geen gevaar dat bij de opnames je camera onder de olijfolie of chocolade komt te zitten, tijdens het dresseren van de borden.

Welke lichtbron gebruik je?

Daglicht voor culinaire fotografie werkt perfect, zij het dan bij voorkeur vanachter een groot raam. Want echt buiten werken, is meestal moeilijkheden zoeken. Een klein windzuchtje kan al voldoende zijn om je zorgvuldige gelegde kruidentakjes te laten wegwaaien. Houd er rekening mee dat zonlicht erg snel draait, dat ervaar je vooral als je in close up werkt. Een mooi schaduwpatroon kan in enkele ogenblikken weer verdwenen zijn.

Daarom is stabiel kunstlicht meer aanbevolen. Ideaal zijn bijvoorbeeld de setjes van Lume Cube. Het zijn ultra compacte en erg krachtige lampjes. Heel stabiel in kleurtemperatuur en meteen geleverd met alle mogelijke accessoires zoals filters, snoots en kleppen. Daarnaast hebben ze een ingebouwde batterij en geven ze geen warmte af. Een 'gadget' waar je zeker succes mee zal oogsten, is de afstandsbediening via je smartphone. Erg professioneel en dat voor een zacht prijsje!

Een LED-lamp kan soms iets te contrastrijk zijn. Je kunt het licht daarom altijd verzachten met de bijgevoegde witte kap. Let op als je de lampjes te dicht bij een glanzend voorwerp zet, zoals een fles. Dan zie je de puntlichtstructuur van de lamp er in reflecteren. Dat is niet erg natuurlijk en niet mooi.

Een zeer belangrijke regel bij foodfotografie is om geen menglicht te gebruiken. Zo zal bijvoorbeeld in je keuken, de combinatie van aanwezig daglicht, gemengd met de holageenspots van je dampkap, een mooi stukje rosé vlees, aan de ene kant blauw en de andere geel kleuren. Zet alle lampen in de buurt daarom uit.

Eén soort lichtbron is dus de garantie voor de beste kleurweergave. Laat het licht steeds van achter komen of van de zijkant, zodat het door én over je onderwerp scheert. Reflecteer waar nodig met een spiegeltje of piepschuim, om de donkere partijen op te helderen. Het resultaat is verbluffend!

Houd kleine tools bij de hand

Een kleine toer door het huis zal meestal al voldoende zijn om de nodige kleine tools bij elkaar te scharrelen. Een schaartje met scherpe punten, om hier en daar wat randjes bij te knippen. Een keukenrol en vaatdoek, want gemorst wordt er zeker. Azijn doet borden blinken en vettige vingerafdrukken verdwijnen. Tandenstokers en satéstokjes geven onzichtbare steun. En met een groot, goed pincet leg je alles op de juiste plaats. Een likje olijfolie breng je aan met een penseeltje. Leg alles binnen handbereik van je camera klaar, alsof het een operatieset lijkt.

Zorgvuldig accessoires kiezen

Borden, ondergronden en andere accessoires worden ‘props’ genoemd. Wanneer je regelmatig culinaire opnames wilt maken, is het belangrijk om een afwisselend assortiment te verzamelen. De stijl van props is onderhevig aan tendensen. Enkele jaren geleden was wit de allesoverheersende kleur. Witte borden op schone witte ondergronden. Soms zelfs smalend ‘ziekhuishuisfotografie’ genoemd. Zo steriel waren de foto’s.

In tijdschriften, kookboeken en op foodblogs zie je dat nu de rurale fotografie troef is geworden. Ruwe houten ondergronden en grootmoeders borden, die wat nonchalant gedresseerd zijn. Voor de borden en de andere props zijn rommelmarkten en tweedehandswinkels prima leveranciers. Voor enkele euro’s heb je al snel een stapel borden. Probeer bij het samenstellen van materiaal om altijd je eindresultaat al voor ogen te houden. Welk gerecht, op welk bord en op welke ondergrond. Speel daarbij met contrasten en kleurcombinaties.

Aan de slag gaan!

Indien je camera tethered is aangesloten op je computer, geeft dat extra voordelen. Je kunt de resultaten zien op een groot scherm en meteen wat correcties of retouches uitvoeren waar nodig is. Even later kan je meteen al pronken met je resultaten op je Instagram… Maar eerst is het tijd om te fotograferen.

Maak je opstelling dicht bij de keuken. Zo vermijd je dat je ver moet hollen met alle ingrediënten. Snel werken is de boodschap. Klaargemaakte voedingswaren verdrogen en verkleuren meteen, zeker als ze afkoelen. Zorg dat alle ingrediënten klaar staan. Je werkt best enkel met natuurlijke en verse producten van top kwaliteit. Zo is een maandagmorgen niet de ideale dag om culinaire opnames te maken. Vaak vind je dan in de supermarkt nog de groenten en fruit van het voorbije weekend.

Groenten worden niet helemaal doorkookt, maar beetgaar gehouden. De beste garantie voor mooie kleuren is stomen en dan meteen te schrikken in koud water. Houd er rekening mee dat het vocht vlug verdampt. Breng een likje olijfolie aan met een penseel om de groenten glans te geven. Bak vlees niet te hard af. Want het gaat er snel zwart verbrand uitzien.

Stap 1: Bereid de basis voor

Plaats een leeg bord op de ondergrond in de juiste positie. Zorg steeds voor voldoende ruimte rondom, dat werkt makkelijker als je reflectie schermen moet plaatsen. Zet dan de LED-lamp(en) aan, zodat je het effect van het licht al kan inschatten. Stel de het diafragma van camera in en maak een opname. Dit is je ‘naakte’ basic.

Stap 2: Bouw het bord op

Nu beging je met de opbouw van het bord. Je brengt de ingrediënten aan. Stap voor stap. Telkens maak je nieuwe opnames en beoordeel je meteen het beeld. Zo kun je het snel aanpassen: toevoegen of weglaten De werksnelheid is heel belangrijk, want het kan niet genoeg herhaald worden: bereide voeding droogt snel uit en verkleurt.

Stap 3: Let op de achter- of ondergrond

Probeer de achtergrond niet vol te proppen met onnodige zaken zoals bloemen of andere prularia. Dit overlaadt al snel de foto en haalt de aandacht weg van de essentie. Vaak is een vork en een puntje van een serviet al voldoende als extra accessoire. Less is more…

Stap 4: De letterlijke saus toevoegen

Als alles oké is, dan ga je pas finaal afwerken en eventueel nog de saus toevoegen. Test de consistentie vooraf op een ander bord. Oefen meteen het streepje dat je wilt trekken of de druppels die je wilt gieten. Werk de gerechten tenslotte af met wat structuur. Gemalen kruiden of een draai van de pepermolen. Dan maak je de final shot.

Hoe heb ik deze foto opgebouwd?

In dit blog kun je zien hoe ik de foto heb opgebouwd en hoe ik de Lume Cubes heb gebruikt voor de belichting. Aan de achterzijde staat een Lume Cube als hoofdlicht op een tafelstatief. Door het tafelstatief kon ik de hoogte heel precies instellen. Met de bijgevoegde kleppen is de lichtstraal op het onderwerp te doseren. Eventueel gebruik je een tweede Lume Cube om extra sfeerlicht toe te voegen. De tweede Lume Cube heb ik voorzien van een kleurfilter en een snoot. Vooraan heb ik de schaduwen opgelicht met een spiegeltje, maar dat kan ook met een stukje piepschuim of een witte reflector. Bouw de opstelling steeds in kleine stapjes op en maak telkens een opname, tot het resultaat helemaal perfect is!

Bekijk alle Lume Cube producten